Khi danh dự bị đem ra hành hình trên mạng

Lâm Trực@

Có những cái chết không cần máu. Có những vết thương không hiện trên da thịt. Đó là khi một con người bị ném giữa quảng trường của những lời vu khống, bị phán xét bởi đám đông vô hình, bị đâm bằng ngàn mũi dao mang tên tin đồn.

Lê Hương Ly. Ảnh: báo Công an Nhân dân

Ngày 18 tháng 9 năm 2025, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an Thành phố Hà Nội đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với Lê Hương Ly, sinh năm 1996, trú tại phường Đống Đa, Hà Nội, về tội vu khống theo Điều 156 Bộ luật Hình sự. Cái tên ấy, vốn xa lạ với công chúng, bỗng chốc gắn liền với một tội danh mà hệ lụy của nó có thể ám ảnh suốt đời. Người bị hại là hoa hậu Bùi Quỳnh Hoa, gương mặt đại diện nhan sắc Việt khi đăng quang Miss Universe Vietnam 2023, từng là biểu tượng của sự nỗ lực bền bỉ qua nhiều cuộc thi trước khi bước lên đỉnh cao danh vọng. Nhưng rồi chính cô lại trở thành nạn nhân của một trò chơi tăm tối, nơi mạng xã hội biến thành pháp trường.

Trong đơn tố giác gửi cơ quan công an, Bùi Quỳnh Hoa cho biết bản thân bị bôi nhọ bằng những bài viết lan truyền dữ dội, chứa đầy ngôn từ thô tục, phản cảm. Người viết ra chúng, cơ quan điều tra xác định, chính là Lê Hương Ly, và động cơ chẳng có gì lớn lao ngoài sự hiềm khích cá nhân. Thế nhưng từ mầm mống nhỏ nhoi ấy, lời nói trở thành lưỡi dao, sự giận dữ trở thành bão tố, để lại một vết xước sâu hoắm trong danh dự một con người.

Pháp luật đã định nghĩa tội vu khống bằng những câu chữ lạnh lùng: hành vi bịa đặt, lan truyền thông tin sai sự thật nhằm xúc phạm nhân phẩm, danh dự hoặc gây thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của người khác. Hình phạt có thể là tiền, cải tạo không giam giữ, thậm chí là tù giam nếu mức độ nặng nề. Nhưng phía sau những điều luật khô khốc ấy, sự thật lại ướt đẫm nước mắt và cô đơn. Bởi một khi cái tên đã bị bôi nhọ, khi hình ảnh đã bị méo mó, người ta phải sống trong sự soi xét, phải tự chống chọi với cơn bão dư luận, phải trả giá cho cả những điều mình chưa từng làm.

Danh dự của một người, nhất là của một phụ nữ sống bằng công chúng, vốn mong manh như một mảnh gương. Khi rạn vỡ, dù có được chắp vá bằng pháp luật, nó vẫn còn lại những đường nứt không thể xoá nhòa. Người ta thường nói mạng xã hội cho chúng ta tự do, nhưng sự thật là đôi khi chính nó biến thành chiếc còng số ảo, trói buộc bằng những lời bịa đặt và những cú nhấn nút chia sẻ vô trách nhiệm.

Câu chuyện của Bùi Quỳnh Hoa và Lê Hương Ly không chỉ là chuyện của hai cá nhân. Nó là lời cảnh tỉnh cho một xã hội đang sống trong những trận cuồng phong của thông tin. Chúng ta đã quá dễ dãi với lời nói, quá hả hê trước tin đồn, quá thích thú khi thấy một biểu tượng bị kéo xuống bùn đen. Nhưng ai dám chắc một ngày nào đó, chính ta sẽ không trở thành nạn nhân của trò chơi nhẫn tâm ấy?

Pháp luật đã vào cuộc, như một cách đặt lại trật tự cho sự hỗn loạn. Song quan trọng hơn, xã hội này cần một sự tự giác. Cần mỗi người biết dừng tay trước khi gõ ra những dòng chữ có thể giết chết lòng tự trọng của một con người. Cần nhớ rằng danh dự là thứ duy nhất, một khi mất đi, không bao giờ trở lại nguyên vẹn. Và hơn hết, cần nuôi dưỡng trong lòng sự tử tế, bởi chỉ có lòng tử tế mới cứu chúng ta khỏi sa vào vòng xoáy của những vu khống vô tận.

Trong thời đại này, khi ai cũng có thể trở thành “nhà báo” bằng một chiếc điện thoại, có lẽ đã đến lúc mỗi người phải tự hỏi: ta có đủ can đảm để nói sự thật, hay ta chỉ muốn làm kẻ gieo rắc tin giả để thỏa mãn lòng thù hận và sự hiếu kỳ tăm tối? Câu trả lời nằm ở chính ta, và ở cách xã hội đối xử với những vụ việc như thế này.