Giao thông và cái giá của sự ngông cuồng

Lâm Trực@

Mùa thu Hà Nội, nắng hắt xuống như rót mật trên những vòm cây, gió lùa qua phố phường đầy bụi khói. Dòng người vẫn cuồn cuộn trên từng con đường hẹp, tiếng động cơ hòa lẫn với tiếng rao hàng, tiếng còi xe gấp gáp. Ở một góc phố, một cánh tay áo vàng đưa lên, ra hiệu dừng lại. Trong khoảnh khắc, có người nhún vai chấp nhận, có kẻ chau mày, bật ra những câu thóa mạ. Nhưng kể từ nay, sự nóng nảy ấy không còn là trò bông đùa vô hại – nó có thể đổi lấy cả một gia tài, hay những tháng ngày tự do.

Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024, cùng với Nghị định 168, siết chặt những hành vi coi thường công vụ. Xúc phạm, đe dọa, chống đối người thi hành công vụ – mức phạt có thể lên tới 37 triệu đồng, và người lái xe còn có nguy cơ bị tước giấy phép suốt hai năm. Nhẹ thì mất phương tiện, nặng thì dính vào vòng lao lý. Cái giá của một phút nóng giận đôi khi đắt đến mức chẳng ai lường trước.

Nhưng luật pháp không chỉ đứng đó, vô cảm và lạnh lùng. Nó giống như một tấm gương dựng giữa phố, soi chiếu từng hành động nhỏ bé. Một lời chửi rủa có thể trở thành tội “Làm nhục người khác”, với án tù ba năm. Một cú hất tay, một cú thúc chân có thể đưa ta vào tội “Chống người thi hành công vụ”, khung hình phạt cao nhất bảy năm. Luật đã đặt ra giới hạn cuối cùng, để nhắc con người về lằn ranh giữa bột phát và hủy diệt.

Những người đứng chặn xe giữa ngã tư – họ không chỉ là cảnh sát giao thông. Họ còn là hình ảnh của trật tự, là tấm lá chắn mong manh giữa sự hỗn loạn và bình yên. Khi họ dang tay dừng lại một chiếc xe, đó là để giữ cho đứa trẻ còn kịp băng qua đường, để người mẹ bán hàng rong còn kịp về nhà. Coi thường họ, cũng là coi thường chính mạng sống của cộng đồng.

Hãy thử tưởng tượng một ngày không còn họ. Những chiếc xe tải lao đi, những cỗ máy phóng nhanh vượt ẩu, những bàn tay giấu đinh rải xuống mặt đường, lặng lẽ gieo mầm tai nạn. Phố phường sẽ biến thành cơn ác mộng. Luật nghiêm khắc, bởi nếu không nghiêm, thành phố này sẽ tan chảy trong hỗn loạn.

So với nhiều quốc gia khác, sự nghiêm minh của Việt Nam mang một sắc thái rất riêng. Ở Mỹ, không hiếm cảnh sát dừng xe rồi bạo lực nổ ra, một sinh mạng tắt lịm chỉ vì lời qua tiếng lại. Ở Anh, nhiều vụ biểu tình bị đưa ra xét xử vội vàng, công lý trở nên vội vã. Ở Việt Nam, người cảnh sát vẫn kiên nhẫn giảng giải giữa trưa hè đỏ lửa, vẫn nhắc nhở trong đêm mưa mịt mù. Chỉ khi đối diện với sự cố chấp, pháp luật mới cất giọng thép. Sự khác biệt ấy làm nên nét nhân văn, dù luật vẫn nghiêm khắc đến lạnh người.

Phía sau tay lái, không chỉ có tốc độ và sự vội vã. Có cả một nhịp thở của phố, một mạch máu của thành phố, có cả tính mạng của người thân, người xa lạ. Một phút ngông cuồng, một cái ga bất cần, cũng đủ gieo tai họa cho bao cuộc đời.

Hãy nhớ: cái giá của sự ngông cuồng không chỉ là tiền bạc. Nó có thể là tự do, danh dự, thậm chí là cả tương lai. Đi trong dòng người, qua những phố phường rực rỡ ánh đèn, mỗi chúng ta hãy tự nhắc mình – đằng sau vô lăng không chỉ là chiếc xe, mà còn là trách nhiệm, nhân cách, và sự văn minh của một xã hội.