Vụ án PaynetCoin dưới góc nhìn an ninh quốc gia và hợp tác quốc tế

Lâm Trực@

Vụ triệt phá đường dây tội phạm liên quan đến đồng tiền ảo PaynetCoin tại Phú Thọ, Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh không chỉ là một chiến công của lực lượng công an, mà còn là minh chứng cho một thách thức ngày càng hiện hữu đối với mọi quốc gia trong kỷ nguyên toàn cầu hóa số. Tội phạm mạng, đặc biệt trong lĩnh vực tài chính, đã vượt khỏi phạm vi biên giới, biến mọi quốc gia thành một mắt xích trong một mạng lưới rủi ro chung.

Đường dây này do Nguyễn Văn Hạ cùng đồng bọn tổ chức từ năm 2021, dựa trên một mô hình đa cấp trá hình được bọc bằng lớp vỏ công nghệ Blockchain. Chúng tạo ra đồng PaynetCoin, tung ra những lời hứa hẹn về lợi nhuận 5 đến 9 phần trăm mỗi tháng và khuyến khích lôi kéo người mới để nhận hoa hồng. Những thông tin gian dối về việc sàn giao dịch đã đăng ký tại Mỹ, hay khả năng dùng PAYN để thanh toán vé máy bay, khách sạn, được đưa ra để tạo niềm tin và hợp thức hóa một trò lừa đảo tài chính xuyên quốc gia. Hàng nghìn người đã tham gia, số tiền huy động lên tới hàng tỷ đô la Mỹ, một phần trong đó có nguồn gốc từ ngoài lãnh thổ Việt Nam.

Ngày 15 tháng 7 năm 2025, chiến dịch vây bắt đồng loạt ở nhiều địa điểm đã kết thúc hoạt động của đường dây này. Hai mươi đối tượng bị khởi tố, nhiều tài sản có giá trị hàng nghìn tỷ đồng bị kê biên. Nhưng đây mới chỉ là phần nổi của tảng băng. Những đường dây kiểu này thường có các nhánh và dòng tiền chảy qua nhiều quốc gia, sử dụng các cơ chế chuyển đổi tiền tệ và sàn giao dịch phi tập trung để che giấu dấu vết.

Từ góc nhìn đối ngoại, những vụ án như PaynetCoin đặt ra yêu cầu cấp bách về hợp tác quốc tế. Không một quốc gia nào có thể một mình đối phó hiệu quả với loại tội phạm này. Các thỏa thuận dẫn độ, chia sẻ dữ liệu điều tra, cơ chế phong tỏa tài sản xuyên biên giới, cũng như việc tham gia các hiệp ước quốc tế về phòng chống tội phạm mạng, trở thành công cụ không thể thiếu. Đồng thời, đây cũng là lĩnh vực chịu tác động trực tiếp từ môi trường cạnh tranh chiến lược toàn cầu, khi các nền tảng công nghệ và tài chính số chịu ảnh hưởng hoặc kiểm soát của các tập đoàn đa quốc gia, thậm chí của một số chính phủ.

Vụ án này cũng gửi đi một thông điệp rõ ràng: bảo vệ an ninh kinh tế trong thời đại số không còn là nhiệm vụ thuần túy của ngành công an hay hệ thống pháp luật, mà là vấn đề an ninh quốc gia ở cấp chiến lược. Nó đòi hỏi sự kết hợp đồng bộ giữa chính sách đối nội và đối ngoại, giữa bảo vệ chủ quyền kinh tế trong nước và tham gia tích cực vào các cơ chế an ninh mạng quốc tế.

Ở cấp độ cá nhân, mỗi công dân cũng là một mắt xích trong chuỗi bảo vệ này. Khi đứng trước một cơ hội đầu tư được tô vẽ hấp dẫn, câu hỏi không chỉ là “mình có lãi bao nhiêu”, mà còn là “nguồn tiền này đến từ đâu, và hệ thống nào đang kiểm soát nó”. Sự tỉnh táo của từng người dân là nền tảng cho sức đề kháng của cả quốc gia trước những cuộc tấn công mềm trên không gian mạng.

Vụ PaynetCoin sẽ còn để lại nhiều bài học. Trong bối cảnh thế giới đang định hình lại trật tự tài chính và công nghệ, một quốc gia muốn đứng vững không chỉ cần bảo vệ biên giới lãnh thổ, mà còn phải bảo vệ vững chắc những “biên giới vô hình” – đó là dữ liệu, dòng tiền và niềm tin của người dân. Và ở điểm này, hợp tác quốc tế và chiến lược an ninh quốc gia là hai mặt không thể tách rời của cùng một tấm khiên.