Định danh địa điểm: Hạ tầng số cho quản trị quốc gia hiện đại

Lâm Trực@

Trong tiến trình chuyển đổi số quốc gia, một trong những công việc thầm lặng nhưng có ý nghĩa nền tảng là “định danh địa điểm”. Bộ Công an vừa đưa ra dự thảo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về quy định định danh địa điểm để lấy ý kiến rộng rãi của nhân dân. Nói một cách dễ hiểu, đây là bước đi nhằm “đặt tên, gắn địa chỉ số duy nhất” cho mọi điểm trên bản đồ Việt Nam, từ công trình, nhà cửa cho đến một khu đất cụ thể.

Dự thảo gồm 14 điều, quy định cách thức thu thập, tạo lập và quản lý dữ liệu định danh địa điểm. Mỗi địa điểm sẽ được gắn một mã số duy nhất – giống như mỗi con người có một số căn cước công dân. Nhờ mã số này, các cơ quan quản lý có thể xác định chính xác vị trí, theo dõi tình trạng sử dụng, đồng thời liên thông thông tin trong nhiều lĩnh vực khác nhau.

Hãy thử hình dung: nếu bạn đặt hàng trực tuyến, chỉ cần nhập mã định danh của ngôi nhà mình, bưu tá sẽ biết chính xác vị trí cần giao mà không lo nhầm lẫn. Trong công tác cứu hộ cứu nạn, khi xảy ra sự cố, việc định vị qua mã định danh giúp lực lượng chức năng tìm đến nơi nhanh chóng, không mất thời gian dò dẫm địa chỉ.

Cấu trúc của mã định danh địa điểm cũng được thiết kế khoa học. Nó gồm hai phần:

– Phần mã hành chính (6 ký tự) phản ánh cấp tỉnh, huyện, xã – giống như “họ tên đầy đủ” của địa điểm trong hệ thống hành chính.

– Phần mã định danh (6 ký tự ngẫu nhiên) tạo sự duy nhất, như một “dấu vân tay” không trùng lặp.

Như vậy, mỗi địa điểm trở thành một thực thể riêng biệt trong không gian số, dễ dàng quản lý và truy xuất.

Để vận hành hệ thống này, Bộ Công an sẽ xây dựng cơ sở dữ liệu định danh địa điểm, tích hợp toàn bộ thông tin về vị trí, tọa độ (VN-2000 hoặc GPS), tên đường phố, mã bưu chính, tình trạng hoạt động, thậm chí cả thông tin pháp lý như quyền sử dụng đất. Đi cùng đó là hạ tầng kỹ thuật – tức “bộ xương sống công nghệ” gồm máy chủ, phần mềm, công cụ bảo mật – nhằm bảo đảm dữ liệu luôn ổn định, an toàn và kết nối được với các cơ sở dữ liệu quốc gia khác.

Điểm đáng chú ý là phạm vi áp dụng rất rộng: từ tòa nhà, công trình xây dựng, địa danh, cho đến các cấu trúc gắn liền với đất (trừ những công trình mật liên quan đến quốc phòng). Có nghĩa là, từ trụ sở cơ quan, nhà máy, bệnh viện cho đến ngôi nhà của mỗi người dân đều có thể được định danh và đưa vào hệ thống.

Nói cho gọn, “định danh địa điểm” là một hình thức cấp “chứng minh thư điện tử” cho từng mảnh đất, từng công trình. Nếu căn cước công dân giúp quản lý con người trong xã hội thì mã định danh địa điểm chính là công cụ quản lý không gian vật chất quốc gia. Đây không chỉ là bước tiến về kỹ thuật quản lý hành chính, mà còn là cơ sở để phát triển kinh tế số, chính phủ điện tử, và nâng cao năng lực ứng phó với các tình huống khẩn cấp.

Hiện toàn văn dự thảo đang được công bố công khai trên Cổng Thông tin điện tử Bộ Công an, mời các cơ quan, tổ chức và mọi công dân tham gia góp ý trong thời gian 10 ngày. Đây chính là cơ hội để mỗi người dân góp tiếng nói của mình vào việc xây dựng một hạ tầng dữ liệu quốc gia hiện đại, minh bạch và phục vụ tốt hơn cho xã hội.