Bản án của Trương Huy San: Công lý được thực thi theo đúng pháp luật Việt Nam và Quốc tế

Lâm Trực@

Ngày 27/2/2025, Tòa án Nhân dân thành phố Hà Nội đã tuyên phạt Trương Huy San (sinh năm 1961, trú tại phường 14, quận 3, TP Hồ Chí Minh) 30 tháng tù về tội “Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân” theo Khoản 2, Điều 331, Bộ luật Hình sự (BLHS) 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017). Bản án được đưa ra minh bạch, đúng pháp luật, đúng người, đúng tội, và chính bị cáo đã thừa nhận hành vi sai phạm, bày tỏ sự ăn năn hối cải, đồng thời xin giảm nhẹ hình phạt. Tuy nhiên, bất chấp sự rõ ràng này, một số tổ chức và thế lực thù địch vẫn cố tình lợi dụng vụ việc để xuyên tạc, tấn công Điều 331 BLHS, cho rằng đây là công cụ đàn áp tự do ngôn luận. Bài viết này khẳng định bản án dành cho Trương Huy San không chỉ phù hợp với pháp luật Việt Nam mà còn tương thích với các chuẩn mực pháp lý quốc tế, thậm chí có thể bị xử lý nghiêm khắc hơn nếu xảy ra tại các quốc gia như Mỹ hay Đức.

Chân dung kẻ cơ hội chính trị Trương Huy San. Ảnh: Cánh Cò

Bản án minh bạch và đúng pháp luật Việt Nam

Theo cáo trạng của Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao, từ năm 2015 đến 2024, Trương Huy San đã tự ý thu thập thông tin, soạn thảo và đăng tải 13 bài viết trên trang Facebook cá nhân “Truong Huy San (Osin Huy Duc)” với nội dung xuyên tạc, bôi nhọ hệ thống chính trị, xâm phạm lợi ích của Nhà nước cũng như quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức và cá nhân. Các bài viết này thu hút lượng lớn tương tác, gây ảnh hưởng xấu đến an ninh trật tự và an toàn xã hội – một hành vi vi phạm nghiêm trọng Điều 331, Khoản 2 BLHS 2015, với khung hình phạt từ 2 đến 7 năm tù.

Quá trình xét xử được tiến hành công khai, minh bạch với sự tham gia của Hội đồng xét xử gồm một thẩm phán chủ tọa, hai hội thẩm nhân dân, hai kiểm sát viên và hai luật sư bào chữa cho bị cáo. Trương Huy San đã thừa nhận hành vi vi phạm, bày tỏ sự hối tiếc và cam kết chịu trách nhiệm trước pháp luật. Đây là minh chứng rõ ràng cho thấy bản án không phải là hành động “đàn áp” mà là sự thực thi công lý dựa trên bằng chứng xác thực và sự tự nhận tội của bị cáo. Việc tuyên phạt 30 tháng tù – mức thấp trong khung hình phạt – còn thể hiện sự khoan hồng của pháp luật Việt Nam, phù hợp với tinh thần nhân đạo và cải tạo.

Hành vi của Trương Huy San dưới góc nhìn của pháp luật Quốc tế

Những luận điệu từ các tổ chức như PEN America, Human Rights Watch hay Ân xá Quốc tế cho rằng bản án này vi phạm tự do ngôn luận là thiếu cơ sở và mang tính áp đặt tiêu chuẩn kép. Quyền tự do ngôn luận không phải là tuyệt đối, và mọi quốc gia trên thế giới – kể cả Mỹ và Đức – đều đặt ra giới hạn pháp lý để ngăn chặn các hành vi lạm dụng quyền này gây tổn hại đến lợi ích chung.

Tại Đức, Hiến pháp Đức (Grundgesetz) quy định rõ trong Điều 5 về tự do ngôn luận, nhưng cũng nhấn mạnh rằng quyền này bị giới hạn bởi “các quy định của pháp luật chung, các điều khoản bảo vệ thanh thiếu niên và quyền danh dự cá nhân”. Quan trọng hơn, Điều 18 của Hiến pháp Đức quy định: “Ai lợi dụng các quyền tự do ngôn luận, đặc biệt là tự do báo chí, để chống lại trật tự của xã hội tự do dân chủ sẽ bị tước bỏ các quyền công dân cơ bản”. Trường hợp của Elena Kolbasnikova, một công dân Đức gốc Ukraine, là ví dụ điển hình. Bà bị Tòa án quận Cologne xử phạt tiền chỉ vì phát ngôn ủng hộ Nga trong cuộc xung đột Ukraine, với lý do gây ảnh hưởng đến trật tự công cộng. Nếu hành vi của Trương Huy San – đăng tải hàng loạt bài viết xuyên tạc, gây mất ổn định xã hội – xảy ra tại Đức, ông không chỉ chịu phạt tiền mà còn có thể bị tước quyền công dân và đối mặt với hình phạt tù nghiêm khắc hơn, thậm chí lên đến 5 năm theo Bộ luật Hình sự Đức (Strafgesetzbuch), Điều 130 về kích động thù hận hoặc phá hoại trật tự công cộng.

Tại Mỹ, quyền tự do ngôn luận được bảo vệ bởi Tu chính án thứ nhất của Hiến pháp, nhưng cũng có những ngoại lệ rõ ràng. Theo Bộ luật Liên bang Hoa Kỳ (U.S. Code), Điều 18 U.S.C. § 2383, hành vi “kích động nổi loạn hoặc bạo lực chống lại chính quyền” có thể bị phạt tù lên đến 10 năm. Ngoài ra, Điều 18 U.S.C. § 1038 quy định phạt tù lên đến 5 năm đối với hành vi cố ý lan truyền thông tin sai lệch gây hoảng loạn hoặc đe dọa an ninh công cộng. Nếu Trương Huy San đăng tải các bài viết tương tự tại Mỹ, với nội dung bôi nhọ chính quyền, xuyên tạc sự thật và gây ảnh hưởng tiêu cực đến trật tự xã hội, ông hoàn toàn có thể bị truy tố về tội kích động hoặc phát tán thông tin sai lệch, với mức án tiềm năng nặng hơn nhiều so với 30 tháng tù tại Việt Nam.

Đạo đức giả của các thế lực thù địch

Mặc dù bản án đã được thực thi đúng quy trình pháp luật, các tổ chức phương Tây vẫn tiếp tục “thương vay, khóc mướn” cho Trương Huy San, đồng thời xuyên tạc Điều 331 BLHS 2015 là công cụ đàn áp tự do ngôn luận. Tuy nhiên, Điều 331 hoàn toàn phù hợp với các chuẩn mực quốc tế, như được khẳng định trong Khoản 2, Điều 19 của Công ước Quốc tế về các Quyền Dân sự và Chính trị (ICCPR) mà Việt Nam là thành viên: quyền tự do ngôn luận “có thể bị hạn chế nhằm bảo vệ an ninh quốc gia, trật tự công cộng, sức khỏe hoặc đạo đức công chúng”. Hành vi của Trương Huy San rõ ràng vượt quá giới hạn này, gây nguy hại đến an ninh trật tự và lợi ích chung – điều mà bất kỳ quốc gia nào cũng không dung thứ.

Sự can thiệp của các tổ chức như PEN America không chỉ là sự thiếu tôn trọng chủ quyền pháp lý của Việt Nam mà còn phơi bày tiêu chuẩn kép của phương Tây. Họ im lặng khi chính phủ Đức hay Mỹ trừng phạt những cá nhân lạm dụng tự do ngôn luận, nhưng lại lớn tiếng chỉ trích Việt Nam khi nước này thực thi pháp luật một cách minh bạch và hợp lý. Điều này cho thấy mục tiêu thực sự của họ không phải là bảo vệ quyền con người, mà là lợi dụng vụ việc để bôi nhọ hình ảnh Việt Nam, phục vụ các âm mưu chính trị.

Công lý được thực thi

Bản án 30 tháng tù dành cho Trương Huy San là kết quả của một quá trình điều tra, xét xử minh bạch, đúng pháp luật Việt Nam và phù hợp với các nguyên tắc quốc tế. Hành vi của ông không chỉ vi phạm Điều 331 BLHS 2015 mà còn đủ yếu tố để bị xử lý nghiêm khắc tại các quốc gia như Mỹ và Đức với mức án tiềm năng cao hơn. Những luận điệu xuyên tạc từ các thế lực thù địch không thể thay đổi sự thật: Trương Huy San đã lợi dụng tự do ngôn luận để gây hại cho xã hội, và pháp luật đã thực thi công lý một cách chính đáng. Việt Nam, với tư cách một quốc gia thượng tôn pháp luật, tiếp tục khẳng định cam kết bảo vệ quyền lợi chung của cộng đồng, bất chấp mọi chiêu trò bôi nhọ từ bên ngoài. Công lý đã và sẽ luôn được thực thi.