Đề xuất miễn học phí cho con nhà giáo: Sự nhầm lẫn giữa Luật và Chính sách

Khoai@

Hà Nội, 9/10/2024 – Việc đề xuất miễn học phí từ mầm non đến đại học cho con đẻ và con nuôi hợp pháp của nhà giáo đang công tác trong dự thảo Luật Nhà giáo đang gây ra nhiều tranh cãi về mặt pháp lý và chính sách. Bộ Giáo dục và Đào tạo (Bộ GDĐT) có vẻ như đang gặp phải sự nhầm lẫn giữa khái niệm Luật và Chính sách trong quá trình đề xuất này, dẫn đến những bất cập và hệ lụy không nhỏ.

Trong bối cảnh xây dựng Luật Nhà giáo, việc miễn học phí cho con nhà giáo là một chính sách mang tính nhân văn và thiện chí. Tuy nhiên, vấn đề nằm ở chỗ, chính sách này đang được đưa vào dự thảo của một bộ luật – một văn bản pháp lý có tính ổn định và áp dụng rộng rãi. Luật là những quy định mang tính cưỡng chế, yêu cầu thực hiện trên phạm vi toàn quốc, còn chính sách là những giải pháp tạm thời và linh hoạt, thường được thiết kế để hỗ trợ đối tượng cụ thể trong những điều kiện đặc biệt. Vì vậy, việc đưa ra một chính sách hỗ trợ nhà giáo như miễn học phí cần được cân nhắc kỹ lưỡng về tính hợp lý và khả thi trước khi đưa vào luật.

Theo báo cáo của Chính phủ, nếu chính sách này được áp dụng, ngân sách nhà nước sẽ phải chi trả thêm khoảng 9.212 tỷ đồng mỗi năm. Đây là một khoản chi lớn trong bối cảnh ngân sách Việt Nam hiện đang phải đối mặt với nhiều áp lực khác như cải cách tiền lương, đầu tư công, và các chính sách phúc lợi xã hội khác. Việc ưu tiên một nhóm đối tượng, dù mang tính nhân văn, có thể dẫn đến sự bất bình đẳng so với các nhóm khác cũng có hoàn cảnh khó khăn nhưng không được hưởng ưu đãi tương tự. Câu hỏi đặt ra là, liệu ngân sách có đủ khả năng gánh vác khoản chi lớn này, và liệu việc miễn học phí cho con nhà giáo có thực sự là một ưu tiên cần thiết so với các nhu cầu khác của xã hội?

Một trong những yếu tố cần được cân nhắc khi xây dựng các chính sách phúc lợi là tính công bằng và bền vững. Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định và Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã chỉ ra rằng việc miễn học phí chỉ áp dụng được trong các trường công lập, khó có thể thực hiện đối với hệ thống giáo dục tư thục. Điều này không chỉ tạo ra sự bất bình đẳng giữa các nhóm học sinh trong cùng một hệ thống giáo dục mà còn làm nảy sinh nhiều vấn đề liên quan đến cách thức quản lý và phân bổ nguồn lực.

Ngoài ra, việc miễn học phí cho con nhà giáo cần phải được xem xét trong mối tương quan với các đối tượng ưu tiên khác trong xã hội, như gia đình có hoàn cảnh khó khăn, người khuyết tật, hay những nhóm yếu thế khác. Nếu chính sách này được thông qua mà không có sự đánh giá kỹ lưỡng, sẽ dẫn đến tình trạng mất cân đối và làm giảm hiệu quả của các chính sách phúc lợi xã hội khác.

Thay vì đưa chính sách miễn học phí vào luật, có lẽ Bộ GD&ĐT nên xem xét đưa ra các chương trình hỗ trợ học phí dựa trên hoàn cảnh cụ thể của nhà giáo. Những nhà giáo gặp khó khăn về kinh tế có thể được hưởng các chính sách ưu đãi thông qua quỹ hỗ trợ giáo dục hoặc các chương trình phúc lợi do Chính phủ hoặc các tổ chức giáo dục địa phương tài trợ.

Ngoài ra, các giải pháp liên quan đến việc nâng cao phúc lợi và điều kiện làm việc cho nhà giáo, như điều chỉnh lương và phụ cấp, cần được ưu tiên hơn trong các văn bản pháp luật. Điều này không chỉ giúp cải thiện chất lượng cuộc sống cho nhà giáo mà còn đảm bảo tính bền vững và cân đối ngân sách quốc gia.

Việc miễn học phí cho con nhà giáo là một chính sách có ý nghĩa nhân văn, nhưng cần phải được xem xét kỹ lưỡng từ góc độ pháp lý, tài chính và xã hội. Sự nhầm lẫn giữa khái niệm Luật và Chính sách trong việc đề xuất chính sách này đã gây ra nhiều hệ lụy tiềm ẩn. Thay vì đưa vào luật, chính sách này nên được thiết kế linh hoạt dưới hình thức các chương trình hỗ trợ hoặc quỹ phúc lợi dành riêng cho nhà giáo có hoàn cảnh khó khăn. Điều này không chỉ giúp giảm áp lực lên ngân sách mà còn đảm bảo tính công bằng và bền vững của hệ thống phúc lợi xã hội.