Nhiều địa phương có sai sót trong quy trình lựa chọn sách giáo khoa -

Ở một số địa phương, việc lập hồ sơ lựa chọn sách giáo khoa còn thiếu sót (như Thanh tra Bộ GD-ĐT đã chỉ rõ là Đồng Tháp, Kiên Giang, Long An, Đắk Lắk, Quảng Ngãi và Khánh Hòa)…

Chiều nay, 14-8, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiến hành giám sát chuyên đề “Việc thực hiện Nghị quyết số 88/2014/QH13 và Nghị quyết số 51/2017/QH14 của Quốc hội về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông”.

Theo báo cáo của đoàn giám sát, sách giáo khoa triển khai Chương trình giáo dục phổ thông mới được bảo đảm đầy đủ theo đúng lộ trình quy định. Nội dung sách giáo khoa cơ bản đã đáp ứng yêu cầu, được đổi mới theo hướng tinh giản, tăng thực hành, vận dụng kiến thức vào thực tiễn.

Tuy nhiên, việc thẩm định, tiếp thu, chỉnh sửa một số sách giáo khoa chưa chặt chẽ dẫn tới chất lượng chưa bảo đảm, còn nhiều lỗi, nội dung thiếu chính xác, văn phong chưa chuẩn mực ở nhiều sách giáo khoa, nhất là với sách giáo khoa Tiếng Việt lớp 1, Khoa học tự nhiên lớp 6 và Lịch sử lớp 11.

“Chất lượng một số sách giáo khoa của Chương trình giáo dục phổ thông 2018 còn hạn chế. Một số sách giáo khoa có nội dung chưa phù hợp với học sinh, còn khó, kiến thức nặng”, báo cáo của đoàn giám sát nêu rõ.

Đáng lưu ý, việc tổ chức lựa chọn sách giáo khoa cũng có bất cập. Ở một số địa phương, việc lập hồ sơ lựa chọn sách giáo khoa còn thiếu sót (như Thanh tra Bộ GD-ĐT đã chỉ rõ là Đồng Tháp, Kiên Giang, Long An, Đắk Lắk, Quảng Ngãi và Khánh Hòa).

Theo đoàn giám sát, giá sách giáo khoa theo chương trình mới tăng cao gấp 2-4 lần giá sách giáo khoa chương trình cũ

Vẫn theo đoàn giám sát, việc lựa chọn nhiều bộ sách giáo khoa tạo ra khó khăn trong khâu đặt hàng, bảo đảm cung ứng sách giáo khoa trước năm học mới. Sự khác biệt về nội dung, cấu trúc trong mỗi bộ sách gây khó khăn cho việc ra đề thi chung, học sinh chuyển trường phải mua lại sách giáo khoa, khó tiếp cận kiến thức.

Giá sách giáo khoa theo chương trình mới tăng cao gấp 2-4 lần giá sách giáo khoa chương trình cũ, cũng là một vấn đề nổi cộm khác. Đoàn Giám sát chỉ rõ, với Nhà Xuất bản Giáo dục Việt Nam, các bộ sách giáo khoa lớp 1 mới có giá từ 179.000 đến 194.000 đồng/bộ, trong khi bộ sách cũ có giá 54.000 đồng. Tương tự, các bộ sách giáo khoa lớp 2 mới có giá từ 179.000 đến 186.000 đồng/bộ, trong khi bộ cũ có giá 53.000 đồng….

Thêm vào đó, theo đoàn giám sát, tình trạng bán sách giáo khoa kèm sách bài tập, tài liệu tham khảo diễn ra ở nhiều nơi, dẫn tới tăng chi phí mua sách. Dù có nhiều nhà xuất bản tham gia làm sách giáo khoa, có nhiều bộ sách giáo khoa, giá sách không giảm, mà thực tế đang tăng, bao gồm cả chi phí phát hành sách giáo khoa cũng khá cao, chưa hợp lý so với các mặt hàng thiết yếu.

Theo đó, mức tối đa phí phát hành (chiết khấu) sách theo chương trình mới cho các đơn vị đầu mối phát hành phục vụ năm học 2020-2021, 2021-2022 với sách giáo khoa là 29% giá bìa, sách bài tập là 33%, sách giáo viên là 15%. Năm học 2022-2023, chiết khấu với sách giáo khoa là 28,5% giá bìa, sách bài tập là 35%, sách giáo viên là 15%.

Một số sách giáo khoa có nội dung chưa phù hợp với học sinh, còn khó, kiến thức nặng

Nhận định đây là trách nhiệm của cơ quan chủ quản của Nhà Xuất bản Giáo dục (Bộ GD-ĐT), đoàn giám sát kiến nghị khẩn trương ban hành văn bản hướng dẫn về phương pháp định giá sách giáo khoa, định giá tối đa sách giáo khoa, bảo đảm kiểm soát chặt chẽ chi phí sản xuất, tiết giảm chi phí trung gian, giảm tỷ lệ chiết khấu để giảm giá sách giáo khoa.

Đoàn cũng kiến nghị Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét chuyển cơ quan chức năng thanh tra/điều tra toàn diện việc xác định, sử dụng chi phí phát hành (chiết khấu) sách giáo khoa theo Chương trình giáo dục phổ thông mới.

Với Chính phủ, đoàn giám sát kiến nghị, chỉ đạo thanh tra, kiểm tra việc thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông năm 2018 nhất là công tác đấu thầu, mua sắm thiết bị giáo dục; công tác in, phát hành sách giáo khoa theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018 của các nhà xuất bản; việc xác định, sử dụng chi phí phát hành (chiết khấu) sách giáo khoa. Đoàn giám sát kiến nghị chuyển cơ quan điều tra khi xác định dấu hiệu vi phạm.

ANH PHƯƠNG