Nhà bê tông cốt tre ở Nam Mỹ -

Nhà bê tông tre

Nguồn:

https://kientruc5sj.wordpress.com/2012/12/01/nha-be-tong-tre-bamboo-concrete-house-by-duongtiden/

Có bài nhà bằng bê tông cốt tre, viết trên Yahoo 360 Blog, năm 2008, hôm nay đưa lại lên đây.

Nhà bê tông tre .. bamboo concrete house

Làm kiến trúc sư phải có bổn phận với tha nhân, bổn phận với những người nghèo, những thành phần nghèo trong xã hội. Kts không phải chỉ để phục vụ những người giầu có mà thôi .. trên thế giới cũng vậy .. đừng nói, tài giỏi học ra tiến sĩ mà lại đi làm nhà tranh, tre vách lá làm gì. mà phải nói ngược lại, tiến sĩ tài giỏi mà cái nhà tranh tre đất tầm thường không đủ hiểu biết biết làm cho khá hơn .. đó là tiến sĩ kts giả, bám theo đuôi tư bản mà bắt chước lượm rác rưởi về xài, lêu lêu mắc cở.

Chính ra từ các xứ tân tiến tài giỏi âu mỹ, thì lại đầy những người giỏi, bỏ công sức ra học hỏi, những cái tầm thường, như nhà tranh, vách lá, đất .. như cả hải quân Mỹ có trung tâm kiến tạo, viết ra nghiên cứu bê tông tre ( By Francis E. Brink and Paul J. Rush February 1966 U. S. NAVAL CIVIL ENGINEERING LABORATORY – Port Hueneme, California). Họ làm như vậy để làm gì .. để thoả mãn sự tò mò cho chính họ, và giúp đỡ những nước nhược tiểu đang ham bắt chước kiến trúc Tây Phương mà quên mất nhà tre, nhà vách đất của dân tộc mình.

Nhìn trên web toàn thế giới, có site nào từ VN chuyên nghiên cứu kỹ thuật nhà tranh vách đất, tre mây giúp kiến trúc dân gian nghèo hay không .. hay chỉ có để buôn bán tre thôi. Ngay cả China, Ba Tầu cũng vậy, đâu thấy có site nào nghiên cứu chuyên môn về tre, nhà nhân gian.

Còn Âu, Mỹ, ôi nhiều không kể xiết, có biết bao nhiêu là sites, khắp thế giới giầu có tân tiến, bàn tán, chia xẻ kinh nghiệm hà rầm, học hỏi lẫn nhau không hết về kiến tạo bang tre … buồn thay .. vì người VN lại mắc cở với nhà tre, tranh đất .. vì qúa tầm thường chăng? … đúng là mấy thằng Âu, Mỹ, ngu qúa .. nhà cao cửa rộng không thích, lại thích những cái tầm thường như tre mây. Khó hiểu chăng?.

Càng ngày, giá xăng dầu, giá sắt càng tăng chóng mặt, mọi thứ đều phải nhập từ ngoài vào vì VN chê không thèm tự chế biến lấy, thì chỉ còn xi măng, cát đá và tre là đã có sẵn và đã làm được trong VN từ lâu.

Bê tông cốt tre, người ta thường nói tới khi bọn nhà thầu ăn cắp, thay sắt bằng tre để ăn trộm tiền sắt, và dĩ nhiên bê tông cốt tre, không thể tương đương với cốt sắt, hy vọng chỉ bằng 1/3 sức chịu đụng. Nhưng bê tông cốt tre rẻ hơn cốt sắt và sẵn có tại địa phương. Hải quân Mỹ, trung tâm thử nghiệm, có một bài viết dài về bê tông cốt tre, năm 1966, dựa trên tài liệu xuất bản từ năm 1950, từ đại học Mỹ (GLENN H. E. 1950. Bamboo Reinforcement in Portland Cement Concrete. Eng. Expt. Sta., Clemson College, Clemson, South Carolina, Eng. Bull. No. 4.), trong đó có chi tiết và tính toán, hôm nào tôi sẽ bỏ lên cho đọc.

Tựu chung, số lượng tre thay thế cốt sắt phải là 4 lần hơn tiết diện của sắt, ngoài ra, tre có giới hạn cho những kích thước nhỏ thôi. Độ dính giữa ximăng bê tông và tre không cao bằng giữa sắt và xi măng, tre phải khô, không ướt, khi gặp nước thì tre sẽ hút nước, xi măng khô trước, tre khô sau và tre bị rút nhỏ tiết diện lại khi khô, nên xi măng sẽ không dính nhiều với cốt tre, không có sự chuyền sức chịu đựng qua cốt tre nhiều. Để giải quyết, những chất chống thấm nước như nhựa đưòng loãng được quét lớp mỏng lên tre, hay quét lên những chất chống thấm nước khác, tính toán làm sao để tre không hút nước nhanh từ hồ xi măng, và xi măng khi khô, phát nhiệt tạo ảnh hưởng làm rã tan chất chống thấm đúng lúc, để tre khô và bê tông cùng bám vơí nhau một lúc khi xi măng khô nước. Chuyện này có thể thử nghiệm bằng nhiều cách, cứ thử nghiệm. Nều cần tăng thêm độ dính, đóng thêm đinh sắt vào cốt tre, hay bắn staple sắt dài vào, tuy nhiên, dùng nhiều sắt staple thì tốn tiền.

Cốt tre, là nguyên thân tre, hay tre chẻ mỏng ra, ngoài ra, tre mỏng, còn được hơ nóng, uốn thành hình chữ U cho cốt khung, làm thay sắt niềng khung, strirrup.

Ở đây, nhà bê tông tre, có tường là những tấm đan bê tông lõi tre, với cạnh có mối nối với nhau, chung quanh, được đổ trong khung sắt với cạnh có khóa hay có mộng. Sau đó chồng lên nhau thành tường, các mối nối nên thay đổi, không thẳng hàng, để tránh bị bung ra theo đường nối thẳng một cách dễ dàng.

Khung nhà với cột bằng bê tông, sau đó xếp các tấm đan bê tông lên thành tường, infill panels, kế tiếp làm khuôn đổ cột và đà đầu tường cho panel dính chung lại. Các khoảng trống mở rộng ra cho cửa sổ, cửa lớn ra vào, được đổ cột và khung đà bê tông bên trên.

Nói chung, cứ thử nghiệm, số tre, xi măng, đá sỏi, đợi đủ tuổi, sau đó cho thử sức, chừng nào bể, thì biết, làm sao cho đúng, không thiếu, thừa chút thì tốt.

Ngoài ra, về kiểu nhà, nên có chút đường nét kiến trúc, sáng tạo vui vẻ, còn không thì hơi buồn chán. Tuy nhiên làm được căn nhà chắc chắn, vừa giá tiền, không phí phạm, cũng là quá thành công rồi.

Bên ngoài tường, có tiền, tô thêm lớp hồ dầy thì qúa đẹp, tuy nhiên phải làm nhám mặt panel cho hồ tô được dính, hay đóng lên lớp lưới sắt mắt cáo, cho hồ dính lâu dài. sau đó quét vôi.

Các hình bên dưới, tuần tự cho coi cách làm nhà bê tông cốt tre, tại Nam Mỹ, South America:

Tấm đan cốt tre, đang được sửa soạn, nối tre, bắn đinh trong khung sắt với cạnh có mối nối. Khung được bôi dầu khi đổ để dỡ khuôn không bị dính. Đổ trên sàn, không cần khuôn cho mặt trên và mặt dưới. Khi phơi bêtông phải tưới nước hay che nắng cho khỏi bị nứt trên mặt. Tre cũng phải đặt sâu bên trong, cho vết nứt không làm thấm nước mưa vào làm mục tre sau này.

Hình trên cho thấy nhà bê tông tre đang thành hình, nhà rất giản dị, coi như một cái xưởng nhỏ, vì có cửa lớn cho xe ra vào. Tường bên trong nhà dùng để chống lại lực xô đẩy, giống như cái hộp giấy, nếu bên trong có nhiều tường ngăn thì sẽ chống lực xô đẩy đến từ mọi hướng sẽ vững bền hơn cái hộp giấy chỉ có 4 mặt tường ngoài, khi xô đẩy, tường sẽ bị cong.

Cách đặt những mối nối ngang, của tường ở các hình trên đây rất yếu, xếp tấm đan sau cho mối nối xen kẽ nhau, không liên tục, không tạo ra sự đổ liên tiếp. Làm thêm một loại đan, panel chỉ có một nửa kích thước, 1 tấm nguyên cỡ, full, một tấm nửa kích thước, để ráp san kẽ.

Ngoài ra cho thêm một vài đường nét kiến trúc thay đổi những hình dạng buồn chán, nhà nào làm bằng gì cũng giống nhau y hệt về hình dáng, quá chán.