Tản Văn: ASEAN-US SUNNYLANDS SUMMIT 2016

[Tản văn: ASEAN-US Sunnylands Summit, 15-16 February, 2016. Part – I]

Ngày hôm nay 15/2/2016 tại Lâu đài Sunnylands, California, bắt đầu diễn ra các hoạt động chính thức của cuộc họp Thượng đỉnh ASEAN-Mỹ.

1. Về tầm quan trọng của cuộc gặp: Khỏi cần nhắc lại vì quá nhiều bài báo, phân tích gần đây đã nêu thông tin quá đầy đủ, xin tóm lại thành mấy nét: (i) Thể hiện vai trò địa-chiến lược và địa-kinh tế ngày càng quan trọng của ASEAN trong cục diện châu Á-TBD và thế giới; (ii) Đánh giá về tầm quan trọng của ASEAN và quan hệ ASEAN-Mỹ của chính quyền Obama; (iii) Bối cảnh khu vực, quốc tế và những đòi hỏi từ bên trong đưa quan hệ ASEAN-Mỹ phát triển thực chất hơn nữa cả về chiều rộng và chiều sâu.

2. Về gặp gỡ cấp cao ASEAN-Mỹ trong những năm gần đây: Từ khi Obama lên cầm quyền, cùng với chiến lược tại cân bằng, xoay trục sang Châu Á, quan hệ của Mỹ với ASEAN liên tục được chú trọng. Bắt đầu từ cuộc gặp cấp cao ASEAN-Mỹ lần đầu tiên tại Singapore 11/2009 bên lề HNCC APEC, và cuộc gặp ASEAN-Mỹ lần thứ hai 9/2010 bên lề cuộc họp Đại hội đồng LHQ tại NY, từ đó đến trước Cuộc gặp cấp cao tại Sunnylands 2/2016 năm nào cũng diễn ra Cuộc gặp cấp cao ASEAN-Mỹ.

Đáng chú ý là: Trong các cuộc gặp cao cấp ASEAN-Mỹ thì quyết định đi đến cuộc gặp cấp cao ASEAN-Mỹ lần thứ nhất 11/2009 là quan trọng nhất cho thấy Mỹ không chỉ xoay trục bằng lời nói mà đã quyết tâm hành động. Quyết định này được đưa ra sau khi Mỹ là quốc gia đầu tiên bên ngoài ASEAN quyết định cử ĐS và lập phái đoàn ngoại giao thường trực bên cạnh BTK ASEAN. Cần nhớ lúc này Myanma vẫn bị Mỹ cấm vận, nhưng Chính quyền Obama vẫn quyết định đi đến cuộc họp này.

Như vậy trước Sunnylands Summit, đã có tổng cộng 7 cuộc gặp cấp cao ASEAN-Mỹ. Sau cuộc gặp cấp cao 2012, Nhóm các Nhân vật nổi tiếng ASEAN và Mỹ khuyến nghị và được chấp nhận sẽ thể chế hoá hàng năm cuộc gặp cấp cao ASEAN-Mỹ bắt đầu từ năm 2013.

3. Một số nét đáng chú ý về cuộc gặp cấp cao tại Sunnylands:

(i) Đây là cuộc gặp cấp cao riêng rẽ đầu tiên giữa Mỹ và ASEAN không phải bên lề các cuộc gặp khác nên tự bản thân nó đã nói lên vào trò quan trọng. Đây cũng không phải là cuộc gặp cấp cao đầu tiên giữa ASEAN và Mỹ trên đất Mỹ (cuộc gặp trước diễn ra tại New York năm 9/2010)

(ii) Cuộc gặp này chỉ diễn ra 3 tháng sau cuộc gặp cấp cao ASEAN- Mỹ trước đó nên cũng nói lên phần nào mức độ chặt chẽ và quan hệ sâu rộng giữa ASEAN và Mỹ.

(iii) Giữa ASEAN và Mỹ còn rất nhiều việc có thể thúc đẩy thực chất từ nay cho đến khi Tổng thống Obama mãn nhiệm vào 1/2017. Việc Chính quyền Mỹ chọn cuộc gặp cấp cao diễn ra sớm chứ không phải muộn như mọi lần, khi mà Tổng thống Mỹ gần như đã hết vai trò, cho thấy Mỹ muốn làm “điều gì đó”.

(Còn tiếp)