MẶT TRÁI CỦA TRUYỀN THÔNG "POVERTY PORN" -

“Có nên cho tiền những người ăn xin không? – Éo cho. Thế nếu là một đứa trẻ ăn xin thì sao? – Cũng éo cho nốt. Đứa trẻ bị lợi dụng để làm anh cảm động và để moi tiền anh.”. Janina Ochojska – nhà hoạt động từ thiện Ba Lan nổi tiếng, chủ tịch – nhà sáng lập tổ chức thiện nguyện phi chính phủ “Hoạt động nhân đạo Ba Lan” đã thẳng thừng trả lời như vậy khi được hỏi về từ thiện. Khô khan, lạnh lùng, không vòng vo và không cho các mẹ thấy bất cứ “hơi ấm” nào của lòng nhân ái.

Nhưng.

Nó khiến bất cứ ai cũng phải suy nghĩ và thật sự nó rất đáng suy nghĩ khi nghĩ đến những quả dưa hấu đang được tiêu thụ qua con đường từ thiện mấy ngày nay.

Người người hồ hởi, nhà nhà phấn khởi, báo hình, báo điện tử và truyền thông xã hội coi đây như là 1 giải pháp thành công giúp nông dân thoát phá sản. Thoát vào mắt và nếu các mẹ bình tĩnh xem xét thấu đáo thì hẳn các mẹ phần nào sẽ bớt đi sự hoan hỉ.

Liệu các mẹ sẽ giúp những người nông dân như vậy trong bao lâu? Hết dưa sẽ còn hành, bí đỏ, khoai lang và chắc chắn các nhóm thiện nguyện cũng như chiếc ví của chính các mẹ không thể làm xuể. Mọi nỗ lực nhân đạo không thể bẻ lái được quy luật điều tiết của thị trường. Ăn dưa và khoai trừ bữa, xin lỗi tôi không có sức làm cách mạng. Đó lại càng không thể là giải pháp bền vững lâu dài mà nó sẽ chỉ tạo ra sự khích lệ, động lực cho thói ỉ lại và làm ăn gian giối (có thể có) từ những người được giúp đỡ mà thôi.

Từ thiện hay là 1 hình thức núp bóng từ thiện để kinh doanh? Các mẹ ai đứng ra đảm bảo những quả dưa kia đã được kiểm dịch, đảm bảo VSATTP cũng như nó không bị bơm thuốc tăng trưởng như tin đồn? Éo mẹ….còn đầy rẫy các câu hỏi chưa ai trả lời nếu gạt lòng trắc ẩn sang một bên.

Xu hướng truyền thông “poverty porn – kích dục lòng thương” (từ của HHH) ở VN có những mặt tích cực không thể phủ nhận, nhưng nó cũng đầy rẫy mặt trái phát sinh từ hệ quả của việc lòng thương đặt không đúng chỗ.

Các mẹ hãy biết chia sẻ một cách thông minh, có chọn lọc và đôi khi cũng có thể phải có một chút tàn-nhẫn-cần-thiết.

Đinh Đức Thiện