Lâm Trực@
Gió tháng Sáu nóng như than ủ, mặt đường hun lên thứ hơi hầm nồng nặc khói xe, mồ hôi và những ảo ảnh nhầy nhụa của lòng người. Trên nền xám mỏi mệt của phố xá và niềm tin cạn kiệt, một người đàn ông đi bộ. Không dép. Không túi xách. Không danh phận. Chỉ có một chiếc áo vá 7 màu nhàu nhĩ và một lõi nồi cơm điện trong tay.
Và lạ thay, cả một đám đông đứng bên vệ đường đã khóc.
Họ rưng rưng như thể lần đầu được chạm vào thiêng liêng. Họ dâng cơm, dâng nước, cúi đầu như thể đang đón một vị thánh sống. Họ quay clip, chia sẻ hình ảnh, xưng tụng, tung hô… rồi chắp tay, rồi quỳ xuống, rồi gọi ông là “Phật Sống”.
Tôi bỗng rùng mình. Trong một khoảnh khắc, tôi tưởng mình đang sống trong một vở kịch lớn, nơi sự giả trá được phủ lớp bụi linh thiêng, nơi người ta không cần kiểm chứng điều gì, chỉ cần cảm động là đủ để tôn thờ.
Người đàn ông ấy là Lê Anh Tú, người chưa từng thọ giới. Không thuộc Tăng đoàn. Không ai trong Giáo hội Phật giáo xác nhận ông là tu sĩ. Ông đi một mình, nhưng có cả một đoàn “tình nguyện viên” theo sau lo cơm nước, lo quay phim, lo xua đuổi những ai đặt câu hỏi trái chiều.
Trong bức tranh tu hành giản dị ấy, chỉ có một chi tiết nhức nhối: chiếc lõi nồi cơm điện. Vật ấy, vốn là thứ phế phẩm, vô dụng, thô tháp thì nay được ông ôm vào lòng như một “bình bát”. Như thể đang cố tình nói với thế gian: “Tôi không cần vật thánh, chỉ cần lòng thành.”
Nhưng thành tâm là gì, nếu nó đi kèm sự kiêu hãnh? Giác ngộ là gì, nếu nó cần có camera và đội ngũ truyền thông?
Có lần, ông nói về bạo lực của những người ủng hộ mình. Khi được hỏi vì sao không can ngăn việc đánh người, ông thản nhiên: “Giống như đàn chó, nó đánh nhau là chuyện bình thường.”
Vài ngày sau, một YouTuber bị chém gãy tay, nhập viện. Ông trả lời như kẻ xa lạ với sự sống chết: “Chém giết mà thấy vui vẻ, hạnh phúc thì cũng tốt đẹp.” Rồi ông ví chuyện máu đổ với cuộc chiến vệ quốc, nói rằng sau khi chém giết, người ta vẫn có thể vui vẻ. Giọng ông bình thản như thể cái chết là một khái niệm mơ hồ. Không có thương xót. Không có ăn năn. Không một dấu hiệu của từ bi.
Tôi nghĩ đến một dòng trong Kinh Pháp Cú: “Tất cả chúng sinh đều sợ gậy gộc. Hãy lấy mình mà suy người. Chớ giết. Chớ khiến người giết.”
Người ta gọi ông là hiện thân Phật. Nhưng Phật có bao giờ cười nhẹ khi máu người rơi? Phật có bao giờ ví con người như đàn chó? Có bao giờ dùng triết lý để bào chữa cho sự lạnh lùng?
Không. Phật khóc. Phật thương. Phật lấy lòng từ để hóa giải sân si. Phật không làm đạo cụ cho một vở tuồng truyền thông.
Tôi đã thấy những giọt nước mắt thật rơi vì giả dối. Những nỗi tin tưởng ngây thơ bị xỏ mũi bởi hình ảnh. Những trái tim vỡ vụn vì người họ tôn kính chỉ là một cái bóng khoác áo tu.
Phật giáo vốn là con đường của Giới, Định, Tuệ thì nay bị rút gọn thành một cuộc dạo chơi lang thang, nơi tu hành là biểu diễn, khất thực là quay phim, và giác ngộ là thứ có thể truyền hình trực tiếp qua YouTube.
Tôi không ghét ông. Nhưng tôi buồn cho xã hội này, nơi người ta tin vào thứ dễ thấy nhất: một đôi chân trần, một cái nồi cơm điện, một gương mặt gầy, một đôi mắt láo liên. Và họ không còn đủ tỉnh táo để hỏi:
Ông ấy có thật sự tu? Hay chỉ là một kẻ cô đơn biết cách làm cho đám đông khóc?
Trên thế gian, có những người chọn im lặng để giữ niềm tin cho người khác. Nhưng im lặng cũng là tội ác, nếu nó tiếp tay cho một trò đánh tráo linh hồn. Tôi không muốn gọi ông là kẻ mạo danh, nhưng xin ông đừng mượn chiếc áo phấn tảo để làm sân khấu cho một vai diễn.
Hãy để Phật giáo được yên. Hãy để những người tu hành chân chính không phải cúi đầu vì những tiếng vỗ tay dành cho cái giả. Và nếu có thể, hãy đi một mình, không ống kính, không kèn trống như một người đang thực sự tìm lối ra cho chính mình.
Tin cùng chuyên mục:
Cái kết có hậu của một người Nga “mất tích” tại Việt Nam
Hồi kết cuộc chiến Nga – Ukraine
Đánh thức di sản Hà Nội: hành trình của ký ức, con người và tương lai
Những dòng nước đen ẩn dưới màn hình