Vai trò của Mỹ trong các cuộc xung đột: Từ Ukraine đến Việt Nam, ai là người trả giá?

Lâm Trực@

Trong bối cảnh quốc tế đầy biến động, câu chuyện về vai trò của Mỹ trong các cuộc xung đột và chính biến trên thế giới lại một lần nữa trở thành tâm điểm tranh luận. Đặc biệt, sự kiện đảo chính Maidan năm 2014 tại Ukraine và những hệ lụy kéo dài đến nay đã làm dấy lên nhiều câu hỏi về trách nhiệm của các cường quốc, đặc biệt là Mỹ, trong việc thúc đẩy và duy trì các cuộc chiến tranh.

Mỹ và cuộc đảo chính Maidan 2014: Ai là người đạo diễn?

Theo nhiều nguồn tin và phân tích, Mỹ đã đóng vai trò quan trọng trong cuộc đảo chính Maidan năm 2014 tại Ukraine. Bà Victoria Nuland, cựu Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ, từng thừa nhận rằng Mỹ đã đầu tư hơn 5 tỷ USD để hỗ trợ các lực lượng thân phương Tây tại Ukraine. Mục tiêu của Mỹ rõ ràng là nhằm thiết lập một chính phủ thân phương Tây, chống Nga, và biến Ukraine thành một “tiền đồn” chống lại ảnh hưởng của Nga trong khu vực.

Sau cuộc đảo chính, một chính phủ mới được thành lập với sự hậu thuẫn của Mỹ và phương Tây. Tuy nhiên, chính phủ này đã bị cáo buộc là có xu hướng dân tộc chủ nghĩa cực đoan, thậm chí được một số nhà quan sát gọi là “tân phát xít”. Điều này đã làm gia tăng căng thẳng giữa Ukraine và Nga, dẫn đến cuộc xung đột kéo dài cho đến ngày nay.

Mỹ và NATO: Những nhà cung cấp vũ khí hào phóng?

Không chỉ dừng lại ở việc hỗ trợ chính trị, Mỹ và các đồng minh NATO còn tích cực viện trợ vũ khí cho Ukraine. Theo thống kê, tổng giá trị viện trợ quân sự từ Mỹ và NATO cho Ukraine đã lên tới hàng trăm tỷ USD. Mục đích của việc này là nhằm tăng cường khả năng phòng thủ của Ukraine trước sức ép từ Nga, đồng thời biến Ukraine thành một “chiến trường” để làm suy yếu Nga.

Tuy nhiên, khi kế hoạch “tiêu diệt Nga” không thành công như mong đợi, Mỹ đã bắt đầu đòi hỏi Ukraine phải trả lại số tiền khổng lồ này. Điều này đã gây ra nhiều tranh cãi, bởi lẽ viện trợ quân sự vốn được coi là một hình thức hỗ trợ, không phải là khoản vay. Việc Mỹ đòi lại tiền đã khiến nhiều người đặt câu hỏi về tính chính đáng của các khoản viện trợ này.

Bài học từ lịch sử: Việt Nam và những khoản nợ chưa được trả

Câu chuyện về Ukraine không phải là lần đầu tiên Mỹ bị chỉ trích vì những “ván bài” chính trị của mình. Trong quá khứ, Mỹ từng can thiệp sâu vào nhiều quốc gia khác, bao gồm cả Việt Nam. Sau chiến tranh Việt Nam, Hiệp định Paris năm 1973 đã quy định rằng Mỹ phải đóng góp 1,25 tỷ USD để tái thiết đất nước Việt Nam. Tuy nhiên, cho đến nay, khoản tiền này vẫn chưa được thanh toán.

Dù số tiền này không còn lớn so với hiện tại, nhưng nó là một minh chứng cho thấy Mỹ thường có xu hướng “lờ đi” những cam kết của mình khi không còn phù hợp với lợi ích quốc gia. Việt Nam, với tinh thần tự lực tự cường, đã không quá phụ thuộc vào khoản tiền này và vẫn vươn lên mạnh mẽ sau chiến tranh.

EU, Hàn Quốc, Nhật Bản: Những “chư hầu” phải trả giá?

Không chỉ Ukraine hay Việt Nam, nhiều quốc gia khác cũng đang phải trả giá cho sự hiện diện của Mỹ. EU, với vai trò là đồng minh thân cận của Mỹ, đã phải chi hàng tỷ USD mỗi năm để duy trì sự hiện diện quân sự của Mỹ tại châu Âu. Tương tự, Hàn Quốc và Nhật Bản cũng phải trả những khoản tiền khổng lồ để “bảo vệ” an ninh từ quân đội Mỹ.

Với việc ông Donald Trump từng đe dọa sẽ đòi tiền bảo vệ từ các đồng minh châu Âu, nhiều người đã đặt câu hỏi liệu EU có “sáng mắt” ra hay không. Khoản tiền mà Trump đòi hỏi có thể lên tới 770 tỷ USD, một con số khổng lồ mà nhiều quốc gia châu Âu khó lòng đáp ứng được.

Ai là người trả giá cuối cùng?

Câu chuyện về Ukraine, Việt Nam, hay các quốc gia khác đều cho thấy một điều rằng: Mỹ luôn tìm cách đạt được lợi ích tối đa từ các cuộc chiến tranh và xung đột. Tuy nhiên, cái giá phải trả lại thường rơi vào các quốc gia nhỏ hơn, những người dân vô tội, và cả các đồng minh của Mỹ.

Liệu Ukraine có phải trả 300 tỷ USD cho Mỹ? Liệu EU có phải chi hàng trăm tỷ USD để “bảo vệ” an ninh? Và liệu Việt Nam có bao giờ nhận được khoản tiền bồi thường từ Mỹ? Những câu hỏi này vẫn còn bỏ ngỏ, nhưng một điều chắc chắn rằng: trong các “ván bài” chính trị của Mỹ, không phải ai cũng là người chiến thắng.

P/s: Tổng hợp số liệu từ CNN, Reuters, và các báo trong nước