Quan điểm của ông Thích Minh Tuệ về chữa bệnh giun sán

Lâm Trực@

Hà Nội, 3/11/2024 – Gần đây, một đoạn clip lan truyền trên mạng ghi lại lời giảng của ông Thích Minh Tuệ khi ông trả lời câu hỏi của một người dân về việc tẩy giun cho trẻ em. Người này đặt vấn đề: nếu một đứa trẻ bị nhiễm giun sán, không tẩy giun sẽ nguy hiểm đến tính mạng, nhưng uống thuốc tẩy giun lại được coi là sát sinh. Ông Thích Minh Tuệ trả lời rằng: “Có giun là do mình mắc nợ con giun và do mình có cái nghiệp ở trong đó, nên theo luật nhân quả mình phải chịu đựng nó xử mình, chứ không được uống thuốc tẩy giun.” Theo ông, “giun, sán trong người là cái nghiệp phải trả, kệ nó.”

Ông Thích Minh Tuệ đang giải thích cho người dân về bệnh giun sán. Ảnh cắt từ clip.

Link clip kiểm chứng:

https://www.facebook.com/100067462271354/videos/1164540291249926

Quan điểm của ông Thích Minh Tuệ đã gây nhiều tranh cãi vì cách hiểu về nghiệp và từ bi trong giáo lý nhà Phật. Để làm rõ, cần xem xét các khía cạnh của giáo lý Phật giáo về nghiệp, trách nhiệm chăm sóc sức khỏe bản thân và lòng từ bi.

Trong Phật giáo, “nghiệp” (karma) là kết quả của hành động, lời nói và ý nghĩ của chúng ta trong quá khứ, hiện tại và tương lai. Kinh Tăng Chi Bộ (Anguttara Nikaya) nêu rõ: “Nghiệp là ý thức về hành động; từ ý thức đó sinh ra hành động bằng thân, khẩu, ý.” Nghiệp bao gồm cả điều tích cực và tiêu cực, và có thể thay đổi thông qua việc thực hành và tích lũy công đức.

Phật giáo không khuyên bỏ mặc thân thể khi bị bệnh. Ngược lại, chăm sóc sức khỏe là một phần của việc tu dưỡng và rèn luyện. Trong Kinh Tương Ưng Bộ (Samyutta Nikaya), Đức Phật dạy: “Có bốn loại thức ăn duy trì đời sống của tất cả chúng sinh: đoàn thực, xúc thực, tư niệm thực và thức thực.” Điều này nhấn mạnh rằng chăm sóc sức khỏe là thiết yếu và không thể xem nhẹ.

Trong Kinh Trung Bộ (Majjhima Nikaya), Đức Phật cũng khuyên: “Người trí, khi gặp những điều bất thiện, cần phải tránh và điều trị. Không nên cam chịu khổ đau mà không hành động gì.” Điều này cho thấy khi có bệnh, cần phải tìm cách chữa trị thay vì thụ động chấp nhận “đó là nghiệp.”

Trong Kinh Tạp A-hàm (Samyutta Nikaya), có câu chuyện nổi tiếng về lần Đức Phật bị bệnh tiêu hóa nghiêm trọng tại tu viện Kỳ Viên (Jetavana). Ngài A Nan, một trong những đệ tử thân cận nhất, đã nhanh chóng tìm thuốc và đưa Đức Phật uống, giúp Ngài hồi phục. Câu chuyện này minh chứng rằng Đức Phật không xem thường sức khỏe và sẵn sàng dùng thuốc khi cần thiết.

Hành động của Ngài A Nan thể hiện lòng từ bi và trách nhiệm, không bỏ mặc Đức Phật trong cơn đau mà chủ động tìm cách điều trị. Phật giáo không khuyến khích thụ động trong việc chăm sóc sức khỏe mà cổ vũ hành động từ bi, trách nhiệm với bản thân và cộng đồng.

Kinh Đại Bát Niết Bàn (Mahāparinibbāna Sutta) còn có câu chuyện về “10 vị bác sĩ,” nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chăm sóc sức khỏe. Câu chuyện kể rằng một người bị bệnh nặng đã đến gặp Đức Phật để xin lời khuyên, và Đức Phật đã bảo người này tìm đến 10 vị bác sĩ. Khi được hỏi, Đức Phật liệt kê 10 vị bác sĩ bao gồm: ăn uống điều độ, ngủ đủ giấc, rèn luyện thân thể, giữ tâm thanh tịnh, tránh xa chất độc hại, duy trì tinh thần lạc quan, cầu nguyện và thực hành lòng từ bi, tuân thủ pháp, có lòng tri ân và tâm niệm an lành.

Người bệnh nhận ra rằng sức khỏe không chỉ liên quan đến việc tránh làm hại sinh linh mà còn phụ thuộc vào tự chăm sóc. Qua câu chuyện này, Đức Phật nhấn mạnh rằng sức khỏe là tổng hòa của nhiều yếu tố thân và tâm, và mỗi người cần có trách nhiệm duy trì một đời sống lành mạnh.

Nhìn vào các câu chuyện và giáo lý nhà Phật, có thể thấy quan điểm “có giun thì cứ kệ nó” của ông Thích Minh Tuệ là sự hiểu chưa đúng. Phật giáo khuyến khích hành động tích cực, có trí tuệ và từ bi khi đối mặt với bệnh tật, không khuyên bỏ mặc sức khỏe. Việc chăm sóc sức khỏe không chỉ là trách nhiệm cá nhân mà còn là biểu hiện của lòng từ bi và trách nhiệm với cộng đồng.

Trong bối cảnh rộng hơn, khi người tu hành có sự hiểu sai lệch và giải thích sai cho người dân, có thể tạo ra những hiểu lầm về giáo lý nhà Phật, làm tổn hại đến niềm tin của người dân.

Vì thế, quan điểm của ông Thích Minh Tuệ rằng “có giun sán là nghiệp phải trả, không nên uống thuốc” chưa phù hợp với tinh thần của Phật giáo. Phật giáo khuyến khích chúng ta hành động tích cực, chăm sóc sức khỏe và cải thiện nghiệp lực qua những hành động thiện lành, không chỉ thụ động chấp nhận khổ đau.