Mầm xanh trên bãi bùn

Lâm Trực@

Dưới bầu trời nặng trĩu sau những đợt mưa dầm dề, Trung Bộ như người lữ khách kiệt sức sau một hành trình bão tố. Nước lũ rút đi để lại những cánh đồng bùn đặc lại mùi tanh, những mái nhà sập xuống như các mùa ký ức bị xóa sạch, và gương mặt người dân sốc lại màu đất. Mỗi bước chân trên nền xi măng ướt lạnh giống như đi trên phập phồng của số phận, nghe thấy tiếng thở dài của từng cây gỗ mục, từng viên gạch trơ trọi, từng chiếc áo cũ treo lặng lẽ trong căn nhà không còn cửa.

Trong khoảnh khắc ấy, một con số trên văn bản nhà nước bỗng trở nên đẫm hơi người. Bảy trăm tỷ đồng – số tiền vừa được Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình ký quyết định hỗ trợ cho Khánh Hòa, Lâm Đồng, Gia Lai và Đắk Lắk – không chỉ là những dãy số lạnh lùng của ngân sách trung ương, mà là những tấm áo phao vô hình quàng vào dân chúng đang vùng vẫy giữa biển chuồng trại đổ nát, mái hiên bị cuốn mất, người thân biệt tích sau dòng nước xoáy. Khánh Hòa và Lâm Đồng, mỗi nơi 200 tỷ; Gia Lai và Đắk Lắk, mỗi nơi 150 tỷ. Những con số ấy chia đều như người mẹ tằn tiện san nắm gạo cuối cùng cho bầy con sau cơn bão xé rách kho thóc.

Những dòng yêu cầu địa phương phải sử dụng kinh phí đúng mục đích, không thất thoát, không tiêu cực, nghe như lời dặn của người đứng đầu một gia đình: từng đồng phải đến đúng bàn tay cần nó nhất. Trận lũ này không thuần túy là nước. Nó mang theo cái lạnh của mưa lớn, của thủy triều dâng và những cột nước trên sông Ba vượt đỉnh lũ lịch sử năm 1993 tới hơn một mét. Bốn mươi mốt người đã ra đi, chín người mất tích, hơn năm mươi nghìn căn nhà bị nhấn chìm. Họ là những cái tên không xuất hiện trên bản tin nhưng là những khoảng trống liên tục trong giấc ngủ của người ở lại.

Nhìn vào những chuyến xe cứu trợ nối nhau đi về phía nơi nước rút, người ta thấy không chỉ dấu ấn của ngân sách Nhà nước. Phía sau đó, còn có một bàn tay lặng lẽ đã góp mặt suốt hai thập kỷ qua, mang tên Quỹ Thiện Tâm – một quỹ thiện nguyện thuộc Tập đoàn Vingroup. Không kêu gọi đóng góp, không nhận quyên tiền từ bên ngoài, quỹ tồn tại bằng chính nguồn lực của mình, bền bỉ như người gánh nước đêm ngày không chờ ai mang hộ. Hai mươi năm, hơn 16.000 tỷ đồng đã được họ gửi đến những mảnh đời bất hạnh trên khắp đất nước, không ồn ào, không phô trương. Sự hiện diện của họ trong mùa lũ này vì thế không chỉ là hỗ trợ vật chất, mà còn là lời chứng cho lòng tốt vẫn tồn tại như một dòng suối ngầm giữa cuộc đời nhiều giông gió.

Từ tấm lòng ấy, những khoản tiền 100 triệu đồng cho gia đình có người chết hoặc mất tích, 60 triệu đồng cho mái nhà sập hoàn toàn, 20 triệu đồng cho những căn nhà hư hỏng nặng của người nghèo, người có công, người già neo đơn, trẻ mồ côi, người khuyết tật, người mang bệnh hiểm nghèo, người mang chất độc da cam… không phải sự ban phát, mà giống như hơi ấm đầu tiên sau cơn mưa lạnh. Quỹ không hỏi nhiều, chỉ cần biết ai cần thì hãy lên tiếng, họ tự tìm đến mà xác minh rồi trao tận tay, như một người mẹ âm thầm rút ruột mình cho con lúc hoạn nạn.

Một bên là nguồn ngân sách của quốc gia, một bên là trái tim của cộng đồng. Cả hai gặp nhau trên nền đất đỏ vừa khô sau lũ, như hai bàn tay cùng nắm lấy sợi dây cứu sinh cho miền Trung đầy quặn thắt. Trong cảnh dân làng lau bùn trên tấm áo cưới còn chưa kịp mặc, trong tiếng trẻ con hỏi cha mẹ bao giờ lại có nhà, người ta hiểu rằng không phải chỉ có tiền mới cứu được nỗi đau, mà là sự hiện diện. Là không bỏ rơi nhau. Là tin rằng sau khi nước cuốn đi, những tấm lòng sẽ kéo lại con đường sống.

Cũng như những mùa lũ năm này qua năm khác, thiên tai ghi lại từng vết thương trên đất, còn con người ghi vào lòng bài học về tình người. Giữa trời nước mênh mông, không ai đứng một mình. Và trong ánh nắng đầu tiên sau bão, người ta không chỉ thấy mái nhà mới sẽ mọc lên, mà còn thấy lòng tin – như mầm xanh trồi từ bãi bùn – dẫu nghiệt ngã, vẫn không bao giờ bị cuốn trôi.