Xử lý cán bộ cấp cao có vi phạm: Giữ kỷ cương, củng cố niềm tin trong xã hội

Lâm Trực@

Trong một động thái thể hiện quyết tâm không khoan nhượng với tham nhũng và sai phạm, ngày 12/8/2025, Thủ tướng Chính phủ Việt Nam đã ký ban hành Quyết định số 1720/QĐ-TTg, chính thức xóa tư cách chức vụ Chủ tịch UBND TP.HCM và các chức vụ khác đối với ông Lê Thanh Hải, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Bí thư Thành ủy TP.HCM. Đây là bước tiếp theo sau khi Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã thi hành kỷ luật về Đảng đối với ông này từ tháng 5/2024.

Thủ tướng thi hành kỷ luật bằng hình thức Xóa tư cách chức vụ Chủ tịch UBND TP.HCM và các chức vụ khác đối với ông Lê Thanh Hải.

Quyết định kỷ luật được ban hành trên cơ sở những kết luận chặt chẽ từ các cơ quan kiểm tra, cho thấy các vi phạm và khuyết điểm nghiêm trọng trong thời gian ông Hải giữ nhiều vị trí lãnh đạo chủ chốt tại TP.HCM. Những sai phạm này liên quan đến việc vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ, buông lỏng quản lý đất đai, tài chính, tài sản công, cùng những vấn đề trong quy hoạch, đầu tư và xây dựng – dẫn đến nguy cơ thất thoát lớn nguồn lực nhà nước và xã hội.

Trước đó, tại Hội nghị Trung ương 9 khóa XIII, ông Lê Thanh Hải đã bị cách tất cả các chức vụ trong Đảng. Cùng thời điểm, Bộ Chính trị cũng cảnh cáo Ban Thường vụ Thành ủy TP.HCM nhiệm kỳ 2010-2015 và nhiều cá nhân từng giữ vị trí lãnh đạo cao nhất của thành phố. Những đánh giá của Bộ Chính trị và Ban Bí thư đều cho rằng đây là những vi phạm gây hậu quả nghiêm trọng, làm giảm uy tín của tổ chức đảng và chính quyền địa phương, đồng thời gây bức xúc mạnh mẽ trong dư luận.

Hồ sơ công tác của ông Hải gắn liền với TP.HCM suốt nhiều thập kỷ, từ vị trí Phó Chủ tịch, Chủ tịch UBND thành phố đến Bí thư Thành ủy hai nhiệm kỳ liên tiếp. Tuy nhiên, sự nghiệp chính trị của ông đã chấm dứt bằng hàng loạt biện pháp kỷ luật nghiêm khắc, bắt đầu từ tháng 3/2020 khi bị cách chức nguyên Bí thư Thành ủy do trách nhiệm chính trong những sai phạm tại dự án Khu đô thị mới Thủ Thiêm.

Cùng ngày 12/8/2025, Thủ tướng Chính phủ cũng ký Quyết định số 1721/QĐ-TTg, buộc thôi việc ông Nguyễn Bá Hoan, Thứ trưởng Bộ Nội vụ. Trước đó, Ban Bí thư đã quyết định khai trừ ông Hoan ra khỏi Đảng do những vi phạm nghiêm trọng trong công tác.

Những quyết định kỷ luật này một lần nữa khẳng định lập trường của Đảng và Nhà nước Việt Nam: không có vùng cấm, không có ngoại lệ trong phòng chống tham nhũng, tiêu cực – dù người đó từng giữ cương vị cao đến đâu. Việc xử lý công khai và triệt để các trường hợp vi phạm không chỉ nhằm bảo vệ kỷ cương, phép nước, mà còn củng cố niềm tin của nhân dân vào sự trong sạch và minh bạch của bộ máy.

Ở góc nhìn quốc tế, chiến dịch chống tham nhũng của Việt Nam – với nhiều vụ xử lý liên quan đến các quan chức cấp cao – có thể đặt cạnh những chiến dịch tương tự tại Trung Quốc hay Brazil. Tại Trung Quốc, chiến dịch “đả hổ diệt ruồi” dưới thời Chủ tịch Tập Cận Bình đã xử lý hàng trăm quan chức cấp bộ và cấp tỉnh, tạo hiệu ứng chính trị mạnh mẽ nhưng cũng vấp phải những tranh luận về tính minh bạch trong một số trường hợp. Brazil, trong chiến dịch “Rửa xe” (Lava Jato), từng đưa ra ánh sáng hàng loạt vụ hối lộ và tham nhũng liên quan tới các chính trị gia và doanh nghiệp lớn, nhưng lại đối diện áp lực từ các nhóm lợi ích và biến động chính trị kéo dài.

Điểm đáng chú ý là, khác với một số quốc gia nơi các chiến dịch chống tham nhũng bị nghi ngờ mang màu sắc thanh trừng chính trị, Việt Nam nhấn mạnh vào nguyên tắc “không vùng cấm, không ngoại lệ” và tiến hành xử lý dựa trên kết quả điều tra, giám sát nội bộ kết hợp với quy trình pháp luật chặt chẽ. Chính yếu tố này giúp duy trì sự ổn định chính trị trong khi vẫn đảm bảo tính răn đe, củng cố niềm tin của công chúng và sự tín nhiệm quốc tế đối với nỗ lực cải cách bộ máy.

Quan sát của nhiều chuyên gia cho rằng, cách làm quyết liệt và đồng bộ – từ công tác kiểm tra, giám sát nội bộ của Đảng đến các biện pháp hành chính của Chính phủ – đang tạo ra hiệu ứng răn đe mạnh mẽ. Đây cũng là thông điệp rõ ràng gửi tới toàn bộ hệ thống chính trị: trách nhiệm giải trình và tuân thủ pháp luật là yêu cầu bắt buộc đối với mọi cán bộ, đảng viên.

Trong bối cảnh cuộc đấu tranh chống tham nhũng tại Việt Nam đang bước vào giai đoạn quyết liệt, những vụ việc như trên cho thấy sự kiên định của lãnh đạo cấp cao trong việc làm trong sạch bộ máy, giữ vững kỷ luật Đảng và pháp luật Nhà nước. Chính sự nghiêm minh này sẽ là nền tảng để tiếp tục thúc đẩy cải cách, nâng cao hiệu quả quản trị và bảo vệ uy tín quốc gia trên trường quốc tế.