Chuyện cách đưa tin về nhập khẩu gạo của TS Nguyễn Xuân Diện

Lâm Trực@

Sóc Trăng, 9/12/2024 – Hôm nay, trên Fb của mình, TS Nguyễn Xuân Diện đưa ra thông tin rằng: “Năm 2024, Việt Nam nhập khẩu đến 3,2 triệu tấn gạo và trở thành nước nhập khẩu gạo lớn thứ ba thế giới, chỉ sau Philippines và Indonesia”. Dẫn dắt này, dù không sai, nhưng lại gây hiểu nhầm khi Diện lờ đi bối cảnh và mục đích nhập khẩu gạo, từ đó khiến dư luận hiểu sai về thực trạng ngành gạo của Việt Nam.

Ảnh chụp màn hình status của TS Nguyễn Xuân Diện

Trên thực tế, năm 2024, Việt Nam đã xuất khẩu hơn 8 triệu tấn gạo, đạt giá trị xuất khẩu kỷ lục 5,3 tỷ USD trong 11 tháng đầu năm. Gạo xuất khẩu chủ yếu thuộc nhóm chất lượng cao, có giá trị gia tăng lớn và được tiêu thụ tại các thị trường trọng điểm như Philippines, Indonesia, châu Phi, và Trung Đông. Điều này khẳng định Việt Nam không chỉ giữ vững vị thế là một trong những quốc gia xuất khẩu gạo hàng đầu thế giới mà còn nâng cao uy tín với sản phẩm gạo chất lượng cao.

Việc nhập khẩu khoảng 2,9 triệu tấn gạo (tôi không rõ anh Diện lấy số liệu 3,2 tấn ở đâu) trong năm 2024 , phần lớn là gạo tấm giá rẻ từ Ấn Độ, Campuchia, và Myanmar, là nhu cầu đặc thù phục vụ sản xuất thực phẩm như bánh, bún và thức ăn chăn nuôi. Đây là chiến lược cân đối nguồn cung trong nước và phục vụ các ngành công nghiệp chế biến, không phản ánh sự phụ thuộc hay thất thế của ngành gạo Việt Nam. Thực tế, lượng gạo nhập khẩu này không cạnh tranh trực tiếp với gạo chất lượng cao dành cho xuất khẩu mà chỉ đóng vai trò bổ trợ trong chuỗi cung ứng nội địa.

Tuy nhiên, cách diễn đạt của TS Nguyễn Xuân Diện khi chỉ nhấn mạnh số lượng nhập khẩu 3,2 triệu tấn mà không làm rõ bối cảnh đã vô tình tạo ấn tượng sai lệch rằng Việt Nam là nước nhập khẩu gạo lớn nhưng không đủ năng lực sản xuất. Điều này hoàn toàn trái ngược với thực tế khi lượng xuất khẩu gạo của Việt Nam gấp gần 3 lần lượng nhập khẩu, cho thấy sức mạnh của ngành nông nghiệp nước nhà.

Câu nói của Lev Tolstoy rằng: “Nửa chiếc bánh mỳ là bánh mỳ, nhưng một nửa sự thật không phải là sự thật” rất phù hợp để minh họa cho tình huống này. Khi thông tin chỉ được đưa ra một phần hoặc thiếu bối cảnh đầy đủ, nó dễ bị bóp méo và gây hiểu nhầm. Việc TS Nguyễn Xuân Diện không trình bày toàn diện bối cảnh nhập khẩu gạo đã dẫn đến một góc nhìn phiến diện, tạo cảm giác tiêu cực về ngành nông nghiệp Việt Nam.

Dựa trên các số liệu và thực tế, Việt Nam đang tận dụng tốt lợi thế xuất khẩu gạo chất lượng cao và duy trì vị trí hàng đầu trên thị trường quốc tế. Việc nhập khẩu gạo là một phần trong chiến lược đáp ứng nhu cầu nội địa, không thể hiện sự phụ thuộc hay yếu kém. Đưa tin thiếu bối cảnh và làm nổi bật các yếu tố tiêu cực không chỉ gây hiểu nhầm mà còn làm suy giảm niềm tin của công chúng vào thành tựu thực sự của đất nước. Sự thật chỉ mang giá trị khi được trình bày đầy đủ và trung thực, giúp xã hội nhìn nhận vấn đề một cách toàn diện và khách quan.