Bạo lực học đường: Nỗi ám ảnh và lời cảnh tỉnh

Cuteo@
Vụ việc học sinh lớp 12 N.A.T tại Nam Định bị đánh hội đồng dẫn đến tử vong là hồi chuông cảnh tỉnh cho toàn xã hội về vấn nạn bạo lực học đường đang ngày càng gia tăng.

Có lẽ không cần phải nói nhiều, bằng cách đọc báo mạng, hẳn chúng ta sẽ thấy tình trạng bạo lực học đường diễn ra khá phổ biến, xảy ra ở mọi cấp học, từ tiểu học đến trung học phổ thông, diễn ra cả trong và ngoài trường học.

Đọc báo hàng ngày dễ dàng thấy có rất nhiều vụ bạo lực học đường. Chẳng hạn như vụ “Học sinh lớp 7 ở Hà Nội bị đánh hội đồng vì mâu thuẫn nhỏ”, vụ “Nữ sinh lớp 8 ở Thanh Hóa bị bạn học đánh, quay clip tung lên mạng” hay vụ “Học sinh lớp 9 ở TP.HCM bị bạn học dùng dao đâm trọng thương”…

Theo thống kê, mỗi năm có hàng nghìn vụ bạo lực học đường xảy ra trên cả nước. Các vụ việc ngày càng nghiêm trọng, từ xô xát, đánh nhau đến hành hung tập thể, thậm chí dẫn đến tử vong như trường hợp học sinh lớp 12 N.A.T tại Nam Định.

Về hình thức, các vụ bạo lực học đường rất đa dạng, từ xô xát, đánh nhau đến hành hung tập thể, thậm chí dẫn đến tử vong. Có thể là bạo lực thể chất, như đánh đập, ném đồ vật, tát, đá, đâm chém; cũng có thể là bạo lực ngôn ngữ, như chửi mắng, miệt thị, xúc phạm… và cũng có khi là bạo lực mạng, như tung tin đồn nhảm, quay clip đánh nhau, sỉ nhục trên mạng xã hội…

Có khá nhiều nguyên nhân dẫn đến bạo lực học đường, trong đó có cả những nguyên nhân rất “ất ơ”, “không đáng” cho đến những mâu thuẫn cá nhân vì ghen tuông, hay bất đồng ý kiến trong việc học đòi theo phim ảnh… cộng thêm thiếu kỹ năng sống, khả năng kiềm chế cảm xúc kém. Đó mới chỉ là nguyên nhân tự thân từ phía các em học sinh.

Ở khía cạnh khác, nguyên dẫn đến bạo lực học đường còn xuất phát từ phía cha mẹ, phụ huynh học sinh, và thậm chí là xuất phát từ cách quản lý, dạy dỗ, giáo dục đạo đức ứng xử từ ngay trong nhà trường.

Hậu quả của bạo lực học đường cũng rất phức tạp. Có thể gây tổn thương về thể xác và tinh thần cho nạn nhân, ảnh hưởng đến học tập và tương lai của học sinh và tạo ra những bất ổn cho môi trường giáo dục.

Từ trước đến nay, một cách cảm tính, hầu như tất cả các vụ bạo lực học đường xảy ra, chúng ta thường vội vã đổ tội cho nền giáo dục, cho nhà trường, cho thầy cô giáo. Cách nhìn quy chụp ấy chỉ đúng một phần, nhưng rất khó thay đổi. Bởi trên thực tế nguyên nhân dẫn đến bạo lực học đường có nhiều hơn từ môi trường giáo dục, đặc biệt là trong điều kiện mạng xã hội đang ngày càng trở thành sân chơi, môi trường học tập, tương tác của các em học sinh.

Theo ý kiến cá nhân, để có thể ngăn chặn, dẹp bỏ được nạn bạo lực học đường, cần đến sự chung tay của toàn xã hội. Trước tiên là nâng cao vai trò của gia đình, bao gồm cha mẹ và các thành viên trong gia đình. Tôi tin rằng, sự quan tâm giáo dục con cái về đạo đức, văn hóa ứng xử và kỹ năng sống cho con cái, hay một gia đình hạnh phúc, ấm áp… sẽ là yếu tố cơ bản làm giảm đi bạo lực học đường.

Đối với nhà trường, ngoài việc giáo dục kiến thức phổ thông, có lẽ cần chú trọng đến việc tổ chức các hoạt động giáo dục kỹ năng sống, đạo đức cho học sinh. Có thể có môn học riêng và cũng có thể được lồng ghép trong các môn học khác, hoặc tạo ra các diễn đàn, sân chơi trên thực tế, thậm chí là trên mạng xã hội để lôi kéo các học sinh tham gia.

Với các cơ quan chức năng, nên có biện pháp, hình thức xử lý nghiêm minh các hành vi bạo lực học đường. Trong vụ cô giáo âm nhạc ở Tuyên Quang vừa qua, việc kỷ luật cô giáo mà không buộc các em học sinh biết nói lời xin lỗi các thầy cô là một thiếu sót nghiêm trọng.

Sẽ là thiếu khuyết nếu không nhắc đến sự phối hợp giữa gia đình, nhà trường và xã hội. Trao đổi thông tin, cùng ngồi lại tìm ra giải pháp tối ưu và tạo ra sự đồng thuận trong xử lý sẽ là một kết quả hợp lý, tâm phục, khẩu phục cho các học sinh vi phạm. Chính sự kết hợp ấy sẽ góp phần chủ yếu tạo ra môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh cho học sinh. Và sự phối hợp ấy cũng chính là chung tay đẩy lùi vấn nạn bạo lực học đường.

Cuối cùng, xin nhắc lại, bạo lực học đường đang là vấn đề nhức nhối cần được quan tâm và giải quyết triệt để. Mỗi cá nhân, mỗi gia đình và nhà trường cần có sự chung tay một cách nghiêm túc, trách nhiệm, có thể đẩy lùi vấn nạn này, để bảo vệ môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh cho thế hệ tương lai.