Về hiện tượng lợi dụng danh nghĩa báo chí để lừa đảo, cưỡng đoạt tài sản

Lợi dụng danh nghĩa báo chí để lừa đảo, cưỡng đoạt tài sản, trục lợi cá nhân là hành vi vi phạm pháp luật, xâm phạm đến quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân, gây ảnh hưởng xấu đến uy tín của báo chí và dư luận xã hội.

Mới đây, hôm 19/12/2023, Công an Nghệ An đã bắt giữ Lưu Khắc Tùng về hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Sau khi khám xét, lực lượng công an đã thu giữ nhiều thẻ phóng viên, biên tập viên. Đây là một trường hợp được coi là lợi dụng danh nghĩa báo chí để vi phạm pháp luật.

Đối tượng Lưu Khắc Tùng bị công an Nghệ An bắt vì “lừa đảo, chiếm đoạt tài sản” – Ảnh Công an cung cấp.

Hành vi lợi dụng danh nghĩa báo chí để lừa đảo, cưỡng đoạt tài sản được thể hiện dưới nhiều hình thức khác nhau, như:

Dùng danh nghĩa nhà báo để đe dọa, uy hiếp, ép buộc doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân thực hiện các yêu cầu trái pháp luật, trái đạo đức.

Lợi dụng danh nghĩa nhà báo để thu thập thông tin, tài liệu, hình ảnh, video clip nhạy cảm, sau đó tống tiền, đe dọa, ép buộc nạn nhân phải trả tiền để không bị tung tin, phát tán.

Lợi dụng danh nghĩa nhà báo để trục lợi cá nhân, như nhận tiền, quà cáp của doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân để viết bài, đưa tin theo ý muốn của họ.

Đối tượng thực hiện hành vi này có thể là những người không có nghề nghiệp, không có trình độ chuyên môn, nghiệp vụ báo chí, nhưng lợi dụng danh nghĩa nhà báo để thực hiện hành vi phạm tội. Cũng có thể là những người đã được đào tạo, có trình độ chuyên môn, nghiệp vụ báo chí, nhưng vì lợi ích cá nhân mà vi phạm đạo đức nghề nghiệp, lợi dụng danh nghĩa nhà báo để trục lợi.

Hành vi lợi dụng danh nghĩa báo chí để cưỡng đoạt tài sản và trục lợi cá nhân gây ra những hậu quả nghiêm trọng, như: Gây thiệt hại về kinh tế, uy tín cho tổ chức, cá nhân; Gây hoang mang, lo lắng trong dư luận xã hội, làm giảm niềm tin của nhân dân với chế độ; làm ảnh hưởng xấu đến uy tín của đội ngũ những người làm báo chân chính.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến hiện tượng này, trong đó có thể kể đến một số nguyên nhân chính như: Sự suy thoái về đạo đức nghề nghiệp của một bộ phận người làm báo. Một số người vì hám lợi, vì vụ lợi đã lợi dụng danh nghĩa báo chí để đe dọa, uy hiếp, thậm chí hành hung người khác để chiếm đoạt tài sản hoặc trục lợi cá nhân.

Sự quản lý lỏng lẻo, thiếu chặt chẽ của các cơ quan báo chí. Một số cơ quan báo chí chưa thực sự quan tâm đến việc quản lý, đào tạo, bồi dưỡng đạo đức nghề nghiệp cho đội ngũ phóng viên, biên tập viên. Điều này đã tạo điều kiện cho một số đối tượng lợi dụng danh nghĩa báo chí để thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật.

Nhận thức của người dân về báo chí còn hạn chế. Một số người dân chưa phân biệt được giữa phóng viên, biên tập viên chính thức của các cơ quan báo chí với những người mạo danh phóng viên, biên tập viên để thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật.

Qua báo chí được biết thời gian gần đây, hiện tượng lợi dụng danh nghĩa báo chí để lừa đảo, cưỡng đoạt tài sản, trục lợi cá nhân… xảy ra ngày càng nhiều. Để ngăn chặn, xử lý hiệu quả hành vi lợi dụng danh nghĩa báo chí để lừa đảo, cưỡng đoạt tài sản, trục lợi cá nhân, cần có sự chung tay của toàn xã hội, mà trước hết là sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý nhà nước về báo chí. Trong đó tập trung vào quản lý, giám sát hoạt động của báo chí, xử lý nghiêm minh các trường hợp vi phạm pháp luật, đạo đức nghề nghiệp.

Về phía các cơ quan chức năng, cần đấu tranh, xử lý nghiêm minh các hành vi lợi dụng danh nghĩa báo chí để cưỡng đoạt tài sản và trục lợi cá nhân. Đồng thời, cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật, nâng cao nhận thức của người dân về báo chí, giúp người dân phân biệt được giữa phóng viên, biên tập viên chính thức của các cơ quan báo chí với những người mạo danh phóng viên, biên tập viên để thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật.

Về phía các cơ quan báo chí, cần tăng cường công tác quản lý, đào tạo, bồi dưỡng đạo đức nghề nghiệp cho đội ngũ phóng viên, biên tập viên. Đồng thời, cần có các biện pháp để ngăn chặn, xử lý nghiêm minh những phóng viên, biên tập viên vi phạm pháp luật.

Về phía người dân, cần nâng cao nhận thức về báo chí, cảnh giác trước những đối tượng mạo danh phóng viên, biên tập viên để thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật. Khi gặp những đối tượng này, cần báo ngay cho cơ quan chức năng để xử lý.

Với sự nỗ lực của các cơ quan chức năng, các cơ quan báo chí và sự chung tay của toàn xã hội, tin tưởng rằng hiện tượng lợi dụng danh nghĩa báo chí để cưỡng đoạt tài sản và trục lợi cá nhân sẽ sớm được ngăn chặn và xử lý nghiêm minh.