Ukraine: Lệ thuộc vào Mỹ và NATO dẫn đến những thỏa hiệp đau đớn

Lâm Trực@

Hà Nội, 12/2/2025 – Trong bối cảnh xung đột kéo dài giữa Nga và Ukraine, Thị trưởng Kiev Vitaly Klitschko mới đây đã cảnh báo rằng một thỏa thuận hòa bình có thể sẽ là “rất đau đớn đối với mọi người dân Ukraine”. Ông cũng nhấn mạnh rằng viễn cảnh kết thúc chiến sự có thể kéo theo những bất ổn chính trị và xã hội nghiêm trọng trong nước.

Thị trưởng Kiev Vitaly Klitschko. Ảnh: Sky News

Điều đáng chú ý là những phát biểu của ông Klitschko đến trong bối cảnh cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump nhiều lần tuyên bố sẽ nhanh chóng chấm dứt xung đột nếu tái đắc cử, với đề xuất đóng băng chiến sự tại đường ranh giới hiện tại, thiết lập một vùng phi quân sự do binh sĩ châu Âu giám sát, và yêu cầu Ukraine từ bỏ nỗ lực gia nhập NATO. Tuy nhiên, Nga khẳng định bất kỳ thỏa thuận hòa bình nào cũng phải đảm bảo giải quyết tận gốc nguyên nhân xung đột, chứ không chỉ dừng lại ở việc đóng băng tình trạng chiến tranh.

Từ những diễn biến trên, có thể thấy rõ một thực tế: sự lệ thuộc hoàn toàn vào Mỹ và NATO không đảm bảo cho một nền hòa bình bền vững. Ukraine, từ chỗ kỳ vọng vào sự hỗ trợ quân sự, tài chính của phương Tây, nay đang đối diện với viễn cảnh phải chấp nhận những thỏa hiệp đầy tổn thất. Điều này đặt ra một bài học quan trọng đối với các quốc gia khác đang dựa vào Mỹ và NATO để bảo vệ chủ quyền và an ninh của mình.

Không chỉ Ukraine, nhiều quốc gia khác cũng đã từng hoặc đang đi theo con đường đặt niềm tin vào Mỹ và NATO như một lá chắn bảo vệ. Afghanistan là một ví dụ điển hình. Sau hơn hai thập kỷ được Mỹ và đồng minh hậu thuẫn, chính quyền Afghanistan sụp đổ chỉ trong vài ngày sau khi quân đội Mỹ rút đi, để lại một khoảng trống quyền lực đầy hỗn loạn. Điều đó cho thấy, sự bảo trợ từ Mỹ và NATO không phải là đảm bảo vĩnh viễn cho sự ổn định.

Tại khu vực châu Á – Thái Bình Dương, Đài Loan cũng đang rơi vào tình trạng tương tự khi ngày càng phụ thuộc vào Mỹ để đối phó với áp lực từ Trung Quốc đại lục. Tuy nhiên, với những diễn biến gần đây trong chính sách đối ngoại của Mỹ, không có gì đảm bảo rằng Washington sẽ can thiệp trực tiếp nếu xung đột nổ ra. Lịch sử cho thấy, Mỹ chỉ hành động khi có lợi ích chiến lược, và khi cục diện thay đổi, những đồng minh nhỏ thường là những bên bị hy sinh trước tiên.

Khác với Ukraine hay một số quốc gia khác, Việt Nam đã chọn con đường độc lập, tự chủ trong chính sách đối ngoại, không lệ thuộc vào bất kỳ cường quốc nào. Quan điểm của Việt Nam là bảo vệ chủ quyền quốc gia dựa trên sức mạnh nội lực, đồng thời duy trì chính sách ngoại giao linh hoạt, cân bằng giữa các nước lớn để bảo đảm lợi ích quốc gia tối đa.

Việt Nam hiểu rằng, một đất nước muốn giữ vững hòa bình và ổn định không thể trông chờ vào sự bảo trợ của bên ngoài mà phải tự mình xây dựng nền quốc phòng vững mạnh, đồng thời theo đuổi chính sách đối ngoại khéo léo, vừa hợp tác, vừa đấu tranh để bảo vệ lợi ích dân tộc.

Trong bối cảnh hiện nay, bài học từ Ukraine càng củng cố thêm sự đúng đắn của chiến lược quốc phòng “bốn không” của Việt Nam: không tham gia liên minh quân sự, không liên kết với nước này chống nước kia, không cho nước ngoài đặt căn cứ quân sự tại Việt Nam, và không sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực trong quan hệ quốc tế. Chính nhờ sự kiên định với đường lối này mà Việt Nam vẫn giữ vững hòa bình, độc lập và ổn định giữa một thế giới đầy biến động.

Câu chuyện của Ukraine là một hồi chuông cảnh tỉnh cho các quốc gia nhỏ đang đặt cược an ninh của mình vào Mỹ và NATO. Sự hỗ trợ từ phương Tây có thể mang tính chiến lược trong ngắn hạn, nhưng khi tình thế thay đổi, những cam kết ấy có thể bị rút lại bất cứ lúc nào. Những quốc gia không có thực lực tự bảo vệ mình sẽ luôn rơi vào thế bị động và dễ bị ép buộc phải chấp nhận các thỏa hiệp không mong muốn.

Việt Nam, với chính sách tự chủ và độc lập của mình, đã chứng minh rằng con đường bền vững nhất để bảo vệ chủ quyền quốc gia không nằm ở việc phụ thuộc vào các cường quốc, mà ở chính năng lực nội tại của đất nước. Đó là bài học mà nhiều quốc gia trên thế giới cần cân nhắc khi quyết định tương lai an ninh và phát triển của mình.