Bài học từ Ukraine: Cần tỉnh táo trong quan hệ quốc tế

Cuteo@

Hà Nội, 11/2/2025 – Trong bối cảnh địa chính trị phức tạp hiện nay, câu chuyện của Ukraine đã trở thành một bài học sâu sắc về sự độc lập, tự chủ và tỉnh táo trong quan hệ quốc tế. Những diễn biến gần đây xung quanh yêu cầu của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky về việc sở hữu vũ khí hạt nhân đã làm dấy lên nhiều tranh cãi và lo ngại, không chỉ từ phía Nga mà còn từ các quốc gia phương Tây. Điều này không chỉ phản ánh sự bất an của Ukraine trước mối đe dọa từ Nga mà còn cho thấy sự phụ thuộc quá mức vào các đồng minh quốc tế, dẫn đến những hệ lụy khó lường.

Tổng thống Zelensky đã nhiều lần bày tỏ sự tiếc nuối khi Ukraine từ bỏ kho vũ khí hạt nhân của mình sau khi Liên Xô tan rã vào năm 1991. Theo Bản ghi nhớ Budapest năm 1994, Ukraine đã tự nguyện từ bỏ vũ khí hạt nhân để đổi lấy sự đảm bảo an ninh từ Mỹ, Anh và Nga. Tuy nhiên, những cam kết này dường như đã bị phá vỡ khi NATO tiếp tục mở rộng biên giới, sử dụng Ukraine như một quân cờ trong các toan tính địa chính trị. Việc Nga sáp nhập Crimea vào năm 2014 và tiếp tục can thiệp vào miền Đông Ukraine khiến Kiev cảm thấy bị bỏ rơi, buộc nước này phải tìm kiếm sự hỗ trợ từ phương Tây, đặc biệt là từ NATO.

Trong cuộc phỏng vấn gần đây với nhà báo Anh Piers Morgan, Zelensky thẳng thắn thừa nhận rằng việc gia nhập NATO sẽ không thể xảy ra trong tương lai gần. Thay vào đó, ông kêu gọi phương Tây cung cấp vũ khí hạt nhân và các hệ thống tên lửa để Ukraine có thể tự bảo vệ mình. Tuy nhiên, yêu cầu này đã vấp phải sự phản đối mạnh mẽ từ Nga và cả một số quốc gia phương Tây. Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov đã gọi ý tưởng này là “gần với sự điên rồ”, trong khi Slovakia, một thành viên của NATO và EU, chỉ trích đó là “sự ngạo mạn” và “nói dối”.

Câu chuyện của Ukraine là một lời nhắc nhở quan trọng cho các quốc gia, trong đó có Việt Nam, về tầm quan trọng của việc duy trì sự độc lập, tự chủ và tỉnh táo trong quan hệ quốc tế. Việt Nam, với lịch sử đấu tranh giành độc lập và bảo vệ chủ quyền, luôn đề cao nguyên tắc “độc lập, tự chủ, tự cường”. Điều này không có nghĩa là đóng cửa với thế giới, mà là biết cách tận dụng sức mạnh thời đại, sự hỗ trợ từ bạn bè quốc tế một cách khôn ngoan, đồng thời tránh bị lợi dụng làm “quân bài” trong các cuộc chơi chính trị lớn.

Việt Nam đã và đang thực hiện chính sách đối ngoại đa phương, cân bằng quan hệ với các cường quốc, đồng thời không ngừng củng cố tiềm lực quốc phòng và kinh tế. Đây là cách để đất nước không bị phụ thuộc vào bất kỳ quốc gia nào, đồng thời vẫn có thể bảo vệ chủ quyền và lợi ích quốc gia. Việc duy trì một nền quốc phòng mạnh, một nền kinh tế tự chủ và một chính sách đối ngoại linh hoạt là những yếu tố then chốt giúp Việt Nam đứng vững trong bối cảnh địa chính trị đầy biến động.

Tuy nhiên, bài học từ Ukraine cũng cho thấy nguy cơ của chủ nghĩa dân tộc cực đoan và những ảo tưởng về sức mạnh quân sự. Việc Tổng thống Zelensky kêu gọi sở hữu vũ khí hạt nhân không chỉ làm gia tăng căng thẳng với Nga mà còn khiến Ukraine trở thành tâm điểm của các mâu thuẫn quốc tế. Điều này nhắc nhở các nhà lãnh đạo cần có tầm nhìn xa, trông rộng, tránh để đất nước rơi vào những quyết định mang tính đối đầu và nguy hiểm.

Việt Nam, với truyền thống hòa hiếu và khát vọng hòa bình, luôn đề cao giải pháp đàm phán, đối thoại để giải quyết các tranh chấp. Đồng thời, Việt Nam cũng không ngừng nâng cao năng lực quốc phòng để bảo vệ chủ quyền, nhưng luôn trong khuôn khổ của luật pháp quốc tế và nguyên tắc hòa bình.

Ukraine đang đứng trước một thách thức lớn: làm thế nào để bảo vệ chủ quyền mà không bị lôi kéo vào các cuộc xung đột lớn hơn. Câu chuyện của họ là một bài học quý giá cho các quốc gia, trong đó có Việt Nam, về sự cần thiết của việc tự lực, tự cường, đồng thời biết cách tận dụng sự hỗ trợ quốc tế một cách thông minh. Độc lập, tự chủ không có nghĩa là cô lập, mà là biết cách đứng trên đôi chân của mình, đồng thời xây dựng các mối quan hệ hợp tác bền vững, vì lợi ích chung của nhân dân và sự phát triển của đất nước.