Nguy cơ biến nhà riêng thành chùa: Những cảnh báo cần thiết

Lâm Trực@

Hà Nội, ngày 6/12/2024 – Trong thời gian gần đây, hiện tượng cá nhân tự ý biến nhà riêng thành cơ sở thờ tự tôn giáo không phép đã gây nhiều lo ngại trong xã hội. Trường hợp một cá nhân tại khu vực Tây Nguyên đã tự xưng danh và xây dựng một khu vực trong khuôn viên gia đình được bài trí như một ngôi chùa, đặt tượng của chính mình trong tư thế kiết già, tiếp nhận người dân đến đảnh lễ, đang nổi lên như một ví dụ điển hình về câu chuyện biến nhà rieng thành cơ sở thờ tự. Hành động này có thể vi phạm các quy định của pháp luật và đặt ra thách thức lớn đối với công tác quản lý tôn giáo.

Dưới đây là một vài hình ảnh lan truyền trên mạng có liên quan đến biến nhà riêng thành cơ sở thờ tự tôn giáo (chùa):

Những hình ảnh lan truyền trên mạng xã hội cho thấy khu vực thờ tự này có các yếu tố bài trí tương tự không gian chùa chiền, với bàn thờ lớn, tượng thờ, và các chi tiết phong cách Phật giáo. Tuy nhiên, thay vì thờ Phật, địa điểm này thờ chủ nhân khuôn viên – người tự nhận mình “tu theo hạnh đầu đà của Phật” nhưng không thuộc bất kỳ tổ chức tôn giáo chính thức nào. Mặc dù cá nhân này khẳng định hoạt động của mình hoàn toàn độc lập và không liên quan đến bất kỳ hệ phái nào, cư dân mạng đã đặt nghi vấn về mối liên hệ giữa người này với “Đạo Nhân Quả” – một hệ phái bị coi là tà đạo ở Việt Nam.

Các nghi vấn được củng cố bởi những đoạn video clip lan truyền trên mạng, trong đó ghi lại cảnh nhân vật này tham gia các nghi thức tôn giáo cùng những cá nhân thuộc “Đạo Nhân Quả.” Dù người này phủ nhận có liên quan đến hệ phái trên, các đoạn video đã làm dấy lên lo ngại rằng đây có thể là một nỗ lực “lách luật” để hoạt động tín ngưỡng trái phép dưới danh nghĩa cá nhân.

Một thủ đoạn phổ biến trong các trường hợp tương tự là sử dụng nhà riêng làm cơ sở thờ tự dưới các tên gọi như “Am,” “Thất,” “A lan nhã,” “Đường,” “Cốc,” “Viên,” v.v. Những tên gọi này không chỉ tạo vẻ kín đáo, tránh thu hút sự chú ý của cơ quan quản lý mà còn giúp duy trì quyền sở hữu cá nhân đối với cái gọi là “cơ sở tôn giáo” này. Thủ đoạn nói trên khiến việc giám sát và xử lý của chính quyền trở nên khó khăn hơn, đồng thời né tránh sự quản lý của các tổ chức tôn giáo chính thống như Giáo hội Phật giáo Việt Nam.

Dù chưa treo biển hiệu chính thức, địa điểm này tiềm ẩn nguy cơ nhanh chóng biến thành một cơ sở tôn giáo không phép nếu có thêm những động thái như tổ chức lễ nghi công khai hoặc mời gọi tín đồ tham gia. Điều này không chỉ vi phạm Luật Tín ngưỡng, Tôn giáo năm 2016 mà còn tạo ra sự hỗn loạn trong đời sống tín ngưỡng của người dân, làm phức tạp công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực này.

Theo quy định, mọi cơ sở tôn giáo phải được chính quyền địa phương cấp phép hoạt động và phải tuân thủ các yêu cầu thẩm định từ cơ quan chức năng. Các công trình này cũng cần được sự chấp thuận của tổ chức tôn giáo chính thức và phải phù hợp với quy định về đất đai dành cho mục đích tôn giáo.

Trong quá khứ, các trường hợp tương tự đã bị xử lý nghiêm minh. Năm 2019, chính quyền tỉnh Kon Tum đã cưỡng chế tháo dỡ một ngôi chùa tự phát sau nhiều lần cảnh báo không thành công. Những vụ việc như Thiền Am bên bờ Vũ trụ cũng cho thấy rõ nguy cơ từ việc lợi dụng tín ngưỡng để xây dựng cơ sở không phép. Đây là minh chứng cho quyết tâm của nhà nước trong việc đảm bảo tính minh bạch và hợp pháp trong hoạt động tôn giáo.

Trước những diễn biến phức tạp, các cơ quan chức năng cần nhanh chóng kiểm tra, xác minh và áp dụng các biện pháp xử lý phù hợp. Việc làm rõ mục đích hoạt động tại địa điểm này là cần thiết, đồng thời nếu phát hiện vi phạm, cần có biện pháp hành chính hoặc cưỡng chế tháo dỡ. Ngoài ra, cần đẩy mạnh tuyên truyền để nâng cao nhận thức của người dân, giúp họ hiểu rõ các quy định pháp luật về tín ngưỡng, tôn giáo và tránh bị lôi kéo vào các hoạt động phi pháp.

Đặc biệt, các tổ chức tôn giáo chính thức như Giáo hội Phật giáo Việt Nam cần phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương để giám sát và xử lý những trường hợp mạo danh hoặc lợi dụng tôn giáo. Việc ngăn chặn từ sớm các hiện tượng tương tự là điều cần thiết để bảo vệ sự trong sáng của đời sống tín ngưỡng, đồng thời duy trì sự lành mạnh và ổn định trong xã hội.

Nhà nước Việt Nam luôn tạo điều kiện cho các tôn giáo hoạt động hợp pháp và khuyến khích đóng góp tích cực vào đời sống xã hội. Tuy nhiên, các hành vi lợi dụng tín ngưỡng để trục lợi hoặc gây rối đều cần bị xử lý nghiêm minh. Trường hợp này không chỉ là một bài học quan trọng mà còn khẳng định cam kết của nhà nước trong việc quản lý và bảo vệ đời sống tôn giáo một cách minh bạch, hợp pháp.