Hàn Quốc đòi sở hữu vũ khí hạt nhân: Thách thức quốc tế và mâu thuẫn pháp lý

Lâm Trực@

Nghệ An, 21/10/2024 – Trong bối cảnh căng thẳng leo thang giữa Hàn Quốc và Triều Tiên, thị trưởng Seoul Oh Se-hoon đã công khai kêu gọi Hàn Quốc sở hữu vũ khí hạt nhân, khơi dậy một cuộc tranh luận nóng bỏng không chỉ trong nước mà còn trên trường quốc tế. Quan điểm này phản ánh sự lo ngại trước tình hình an ninh ngày càng bất ổn trên bán đảo Triều Tiên, nơi mà cả hai miền đều có những hành động quân sự đáng chú ý. Tuy nhiên, việc Hàn Quốc theo đuổi con đường sở hữu vũ khí hạt nhân có thể tạo ra những mâu thuẫn lớn với các quy định quốc tế, đặc biệt là Hiệp ước Không Phổ Biến Vũ Khí Hạt Nhân (NPT).

Thị trưởng Seoul Oh Se-hoon. Ảnh: RT

Hàn Quốc và nhu cầu tăng cường năng lực răn đe

Thị trưởng Oh Se-hoon, trong bài phát biểu mới đây, đã nhấn mạnh sự bất cân xứng giữa Hàn Quốc và Triều Tiên về khả năng quân sự. Ông cho rằng Triều Tiên có lợi thế về năng lực hạt nhân, trong khi Hàn Quốc hoàn toàn phụ thuộc vào “chiếc ô hạt nhân” của Mỹ – một sự bảo vệ từ xa mà nhiều người cho rằng chưa đủ mạnh để đối phó với những tình huống bất ngờ. Điều này làm dấy lên câu hỏi về sự cần thiết của Hàn Quốc trong việc tự phát triển khả năng răn đe hạt nhân của riêng mình.

Trong khi đó, Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk-yeol vẫn giữ quan điểm rằng nước này không có kế hoạch tự phát triển vũ khí hạt nhân, mà sẽ tiếp tục hợp tác chặt chẽ với Mỹ. Sự hợp tác này bao gồm việc tăng cường các chiến lược răn đe chung và tiếp tục phụ thuộc vào sự bảo vệ hạt nhân của Washington, một mô hình đã tồn tại từ thập niên 1950.

Quy định quốc tế: Hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân

Một trong những vấn đề cốt lõi đối với việc Hàn Quốc sở hữu vũ khí hạt nhân là sự xung đột với các quy định quốc tế. Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT), được ký kết vào năm 1968 và có hiệu lực từ năm 1970, là một trong những công cụ chính để ngăn chặn sự lan rộng của vũ khí hạt nhân. Hàn Quốc là một trong những quốc gia tham gia NPT và đã cam kết không phát triển hay sở hữu vũ khí hạt nhân, đổi lại nhận được sự bảo đảm an ninh và hợp tác quốc tế về năng lượng hạt nhân dân sự.

Nếu Hàn Quốc quyết định phát triển vũ khí hạt nhân, nước này sẽ vi phạm NPT, điều có thể dẫn đến các biện pháp trừng phạt nghiêm khắc từ Liên Hợp Quốc và cộng đồng quốc tế. Không chỉ vậy, việc một quốc gia như Hàn Quốc – một trong những nền kinh tế phát triển hàng đầu thế giới – quyết định từ bỏ cam kết NPT có thể kích hoạt một cuộc chạy đua vũ trang hạt nhân ở khu vực Đông Bắc Á. Điều này không chỉ gây mất ổn định cho khu vực mà còn phá vỡ các nỗ lực quốc tế nhằm kiểm soát và giảm bớt số lượng vũ khí hạt nhân trên toàn cầu.

Mỹ và chiếc ô hạt nhân

Mỹ, với vai trò là một trong những cường quốc hạt nhân lớn nhất thế giới, đã cam kết bảo vệ Hàn Quốc bằng “chiếc ô hạt nhân” kể từ sau Chiến tranh Triều Tiên. Điều này đồng nghĩa với việc, trong trường hợp bị tấn công hạt nhân, Hàn Quốc có thể dựa vào sự phản ứng hạt nhân từ Mỹ mà không cần phải tự trang bị vũ khí hạt nhân. Tuy nhiên, niềm tin vào sự bảo vệ này đã bị lung lay trong những năm gần đây, khi Triều Tiên liên tục tăng cường khả năng hạt nhân và tên lửa của mình, đồng thời có những động thái khiêu khích hoặc phản ứng trực tiếp, chẳng hạn như việc thử nghiệm tên lửa mang nhiều đầu đạn vào tháng 6/2024.

Hàn Quốc lo ngại rằng chiếc ô hạt nhân của Mỹ không còn đủ sức răn đe Triều Tiên, đặc biệt trong bối cảnh Washington phải đối mặt với nhiều thách thức an ninh khác trên toàn cầu, từ xung đột ở Trung Đông đến cạnh tranh chiến lược với Trung Quốc và Nga. Điều này đã khiến một số chính trị gia, như ông Oh Se-hoon, đặt câu hỏi về việc liệu Hàn Quốc có nên tiếp tục phụ thuộc hoàn toàn vào Mỹ hay nên phát triển khả năng tự vệ độc lập.

Những mâu thuẫn quốc tế

Việc Hàn Quốc sở hữu vũ khí hạt nhân không chỉ mâu thuẫn với NPT mà còn có thể gây ra sự phản ứng mạnh mẽ từ các nước láng giềng, đặc biệt là Trung Quốc và Nhật Bản. Trung Quốc, một cường quốc hạt nhân và là đồng minh thân cận của Triều Tiên, chắc chắn sẽ phản đối mạnh mẽ việc Hàn Quốc phát triển vũ khí hạt nhân. Trong khi đó, Nhật Bản, nước láng giềng gần gũi của Hàn Quốc và cũng là một thành viên của NPT, có thể sẽ phải xem xét lại chính sách phi hạt nhân của mình nếu Hàn Quốc sở hữu vũ khí hạt nhân, tạo ra nguy cơ cho một cuộc chạy đua vũ trang hạt nhân trong khu vực.

Thêm vào đó, việc Hàn Quốc tự phát triển vũ khí hạt nhân có thể làm suy yếu lòng tin của cộng đồng quốc tế đối với các cơ chế kiểm soát vũ khí hiện hành. Các nước khác, đặc biệt là những quốc gia đang cân nhắc phát triển vũ khí hạt nhân như Iran, có thể lấy đây làm tiền lệ để biện minh cho việc từ bỏ các cam kết quốc tế về không phổ biến vũ khí hạt nhân.

Lời kết

Việc Hàn Quốc tìm kiếm vũ khí hạt nhân không chỉ là một phản ứng trước những diễn biến phức tạp về an ninh trên bán đảo Triều Tiên mà còn là một quyết định mang tính chiến lược sâu rộng, với nhiều hệ lụy pháp lý và chính trị quốc tế. Trong khi những lo ngại về an ninh quốc gia là chính đáng, việc vi phạm Hiệp ước NPT sẽ đặt Hàn Quốc vào thế đối đầu với cộng đồng quốc tế và có thể kích hoạt những hệ quả nghiêm trọng cho hòa bình khu vực và toàn cầu. Thay vì đi theo con đường phát triển vũ khí hạt nhân, Hàn Quốc cần tiếp tục hợp tác với cộng đồng quốc tế để đảm bảo an ninh mà không làm suy yếu các nỗ lực kiểm soát vũ khí hạt nhân trên toàn cầu.